ئێران

پاش داخران و پێشگیری لە چالاكیی چەند رۆنامەیەك لەلایەن دادگاكانی ئێرانەوە، 167 رۆژنامەنووس لەناوخۆ و دەرەوەی ئێران لە بەیاننامەیەكدا لە بەرانبەر داخرانی رۆژنامەكان و بەرتەسك بوونەوەی ئازادیی چاپەمەنی لە ئێران ناڕەزایەتییان دەربڕی.

بە هۆی ئەوەیكە دۆخی هاوسەرگیری لاوان لە ئێران رۆژ لەدوای رۆژی دژوارتر دەبێتەوە و بەو پێیەش تەمەنی هاوسەرگیری روو هەڵكشان دەكات، ئامارە فەرمیەكان باس لەوە دەكەن، كە بە دابەزینی رێژەی هاوسەرگیریی ناوخۆیی، هاوسەرگیری كچانی ئێران لەگەڵ كەسانی بیانی 26% بەرزبوونەوەی بەخۆیەوە بینیوە.

بەپێی دوایین ئامارەكان نزیكەی 6 هەزار بیانی لە زیندانەكانی ئێراندان و لە لایەكی دیكەشەوە 3 هەزار زیندانیی ئێرانیش لە زیندانەكانی دەرەوەی وڵاتدا بەند كراون كە لە ئێستادا چاوەڕوانن بۆ كێشانی درێژەی ماوە زیندانییەكەیان بۆ وڵاتی خۆیان بێننەوە.

“محەمەد رەزا ڕەحیمی‌” جێگیری‌ یەكەمی‌ مەحمود ئەحمەدی نژاد سەرۆك كۆماری‌ پێشووی‌ ئێران، بە تۆمەتی‌ تێوەگلان لە گەندەڵی‌ دارایی‌ سزای‌ 5 سال َزیندانی‌ و 3 ملیار و 850 ملیۆن تمەن غەرامەی‌ نەقدی‌ بەسەردا سەپێنرا.

چەند كەسێكی نەناسراوی چەكدار، هێرشیان كردووەتە سەر هێزە ئینتزامییەكانی كۆماری ئیسلامی لە نوك ئابادی خاش سەر بە پارێزگای سیستان و بەلوچستان، كە لە ئاكامدا كوژران و بریندار بوونی 3 كەس لە مەئمورەكانی لێ كەوتووەتەوە.

دەزگایی قەزایی و ئەمنیەتی كۆماری ئیسلامی بەرەبەیانی 3 كەسی دیكەی لە سێدارەدا و لەم هەفتەیدا بەگشتی 14 كەس لە ئێران لەسێدارە دراون.

15 هەزار كەسی كارتۆن خەو لە سەر شەقامەكانی شاری تاران بوونی هەیە و لەو رێژەیە 3 هەزار كەسیان ژنان پێكی دەهێنن.

بەڕێوەبەری گشتیی خانەی كشت و كاڵی كۆماری ئیسلامی وێڕای باس كردن لە مەترسی وشك بوونی 600 دەریاچە لەوانە 8 دەریاچەی ژێر زەوینی، لە ئێران، وتی: كەڵك وەرگرتنی نادروست و بێ سەرەوبەرە لە سەرچاوە ئاوییەكان، پەرەپێدانی قەیرانەكانی لێ دەكەوێتەوە و دەبێ ئەو بابەتە بەرەنگاریی لەگەڵ بكرێت.

 جێگری كاروباری دەفتەری تەندروستیی حەشیمەت، بنەماڵە و قوتابخانەكانی وەزارەتی بێهداشت دەڵی لە ساڵدا 155 هەزار تەڵاق لە ئێران ڕوو دەدا.

سەرلەبەیانی ئەمڕۆ 2 كەس لە شاری شیراز و كەسێك لە پارێزگای كرماشان لەسێدارە دران و رۆژی چوارشەممەی رابردووش كەسێك لە زیندانی شاری ساری لەسێدارە دراوە.

رۆژنامەی “مردم امروز” (خەڵكی ئەوڕۆ) كە لە شاری تاران چاپ دەكرێ، بە بڕیاری لقی 2ی دادگای فەرهەنگ و راگەیاندن داخرا.

2 كەسی دیكە لە زیندانی شیراز و كەسێكیش لە زیندانی ئەردەكان ئێعدام كران و بەم پێیە رێژەی ئێعدامەكان لەم مانگەدا گەیشتە 55 كەس.

حەفتەی رابردوو شكانی هێڵی لوولەی گواستنەوەی گازاییل لە ناوچەی “پۆل زا”‌ی لورستان كە بەشێكیشی دەكەوێتە باشووری ئیلام، دەیان هەزار لیتر لەو مادەیە رژاوەتە ناو چۆمی كەرخەوە.

كاربەدەستانی كۆماری ئیسلامی باس لەوە دەكەن، ئێران 05% بازاڕی جگەرەی جیهانی بەدەستەوە و ساڵانە 60 میلیارد دانە جگەرە (سیگار) لە لایەن هاوڵاتیانی ئەو وڵاتەوە بەكاردەهێنرێت و 42% ی ئەو جگەرانەش بە شێوەی قاچاخ دێتە نێو ئەو وڵاتە و زیاتر لە 33% یشی لە ناوخۆ بەرهەم دەهێنرێت و هاوردەكردن، بەرهەمهێنانی هاوبەش و هۆكارە پیشەییەكانیش بەگشتی 25% ی بازاڕی جگەرەیان تایبەت بە …

لە ماوەی ساڵەكانی ٨٤ هەتا ٩٢ هەزینەی خوراك و تێچووی گشتیی ژیانی خەڵك لە ئێرانی ژێر دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی بەڕیز٥٧٥% و ٤٩٠%  بەرز بوونەوەیان بەخۆوە بینیوە.

مانگرتنی زیندانیانی سیاسیی زیندانی كاروونی ئەهواز پاش ١٧ ملكەچ كردنی بەرپرسانی ئەو زیندانە لەگەڵ بەشێك لە داخوازیی زیندانیان، سەركەوتووانە كۆتایی پێهات.