کۆمەڵایەتی

تەرمی كچە خوێندكارێكی كورد رۆژی پێنجشەممە لە گەڕەكی بەهارستانی شاری مەهاباد دۆزرایەوە كە تا ئێستا هۆكاری مردنەكەی ئاشكرا نەبووە.

شەوی رابردوو لەشاری بۆكان لەلایەن چەند كەسێكی نەناسراوەوە تێزاب بە ژنێك‌و دوو كچدا كراوە‌و بەوهۆیەوە توشی سوتاون بوون.

كچە منداڵێكی تەمەن 11 ساڵە لە شاری تاران لە لایەن 6 پیاوی گیرۆدە بە مادەهۆشبەرەكان دەستدرێژیی سێكسی كرایە سەری و پاشان ئەشكەنجەش دراوە. “مینو مەحرەز” سەرۆكی ناوەندی توێژینەوەی ئیدز بە بە هەواڵنێریی حكومەتیی ئیسنای وتووە، ناوەندەكەیان توێژینەوە لەسەر هەزار منداڵی سەرشەقام لە هەر دوو ڕەگەزی نێر و مێ لە تاران، كردووە و بۆیان دەركەوتووە، ئەو منداڵانەی لەسەر شەقامەكانن و كاریان …

كچێكی لاوی دیكە بە هۆی خۆكوژییەوە لە شاری شنۆ گیانی لەدەستدا.

ئامارێكی رێكخراوی پزیشكی یاسایی ئیران دەریدەخات، لە ساڵی رابردوودا 950 هەزار كەس بەهۆی شەڕ و ئاژاوەوە گیراون و دۆسیەیان بۆ كراوەتەوە و ئەمەش بەو واتایە كە لە هەر خولەكێكدا یەك رووداوی شەڕ لە ئێران تۆمار دەكرێ.

ژنێك لە شاری نەغەدە لە لایەن هاوسەرەكەیەوە درایە بەر زەبری چەقۆ و كوژرا.

بەپێی ئامارە ڕەسمییەكان لە ئێران نزیكەی 2 میلیۆن منداڵ وەبەركار نراون، بەڵام ئامارە ناڕەسمییەكان باس لە بوونی 7 میلیۆن منداڵی كار دەكەن‌و لەمبارەشەوە دەوڵەت هیچ ئەركێكی لە بەرامبەر ئەم منداڵانەدا وەئەستۆ نەگرتووە.

لاوێكی خەڵكی شاری دیواندەرە دەستی دایە خۆكوژیی و بەوبۆنەوە گیانی لەدەستدا.

بەپێی ڕاپۆرتی ڕاگەیەنە نێوخۆییەكانی ئێران، بوونی 426 منداڵ و كۆرپە لەگەڵ دایكەكانیان لە زیندانەكانی ئێراندا، وەك خەسارێكی كۆمەڵایەتیی باسی دەكرێ.

بەرپرسێكی ئیدارەی پەروەردە و راهێنانی ئێران رایگەیاندووە: لە كوردستان نزیكەی 600 هەزار كەس نەخوێندەوارن، بەڵام حكوومەت هیچ بەرنامەیەكی كردەیی بۆ خوێندەواركردنی ئەو كەسانە نییە.

جێگری پەروەردەی نێهزەتی سەوادئامووزیی ئێران دەڵێ لە ساڵی ڕابردوودا 67 هەزار قوتابی تەنیا لە قۆناغی سەرەتاییدا، وازیان لە خوێندن هێناوە.

ئامارە فەرمییەكان دەریدەخەن كە 65%ی بنەماڵە هەژارەكانی ئێران توانای دابینكردنی پێداویستیەكان و تێچووی خوێندنی منداڵەكانیان نییە.

بە پێ وتەی قائیم مەقامی وەزیری ئاسایش و كاروباری كۆمەڵایەتیی 12 میلیۆن خەڵكی هەژار لە ئێران بوونی هەیە، ئەمەش لەحاڵێكدایە كە ئابوورییناسێ لەمبارەوە دەڵێ: 40% لە خەڵكی ئێران لە ژێر هێڵی هەژاریدان. ئەم ئامارە تا پێش لە ساڵی 84ی هەتاویی لە ژێر 30% بوو.

یەكێك لە كاربەدەستانی كۆماری ئیسلامی رایگەیاند، كە كوردستان پلەی یەكەمی بێكاریی لە ئاستی ئێراندا هەیە.

جێگری وەزیری ناوخۆ بۆ كاروباری كۆمەڵایەتی‌و فەرهەنگی، تەڵاق بە یەكێك لە گرینگترین زیانەكانی كۆمەڵگە ناو دەباو دەڵێ، ساڵانە بەپێی ئامارەكان 150 هەزار تەڵاق لە ئێرانی ئیسلامیدا ڕوو دەدەن.

دەستگیركردنی هاوڵاتییانی كورد لە ماوەی رۆژانی رابردوو بە بڕ و بیانووی جیاجیا لە لایەن دامەزراوە ئینتزامیی_قەزاییەكانەوە بەردەوامە و لە سەرەتای ساڵەوە تا ئێستا 112 كەس لە كرماشان دەستگیر كراون.