وتار

بیست و پێنج ساڵ له‌مه‌وپێش فرانسیس فۆکۆیاما تێزی کۆتایی مێژووی هێنایه ئاراوه. پوخته‌ی تێزه‌كه به‌م شێوه‌یه‌یه: پاش داڕمانی سیسته‌می سۆڤیه‌تی بیری سه‌رمایه‌داری که‌ له لیبرالیزم و نیولیبرالیزمدا خۆی ده‌بینێته‌وه بو به بیری باڵا ده‌ست له جیهاندا. بیری نیولیبرالیزم بیری بازاڕی ئازاده، به‌م پێیه ئه‌وه‌ی ده‌بێته ناوه‌ندی کێبرکێ له نێوان وڵاتاندا ئابوریه، نه‌ک ئایده‌لۆژیا یان هه‌ر شتێکی تر. بازاڕ وه‌ك پانتاییه‌ک …

هێزی پێشمەرگەی کۆمەڵە وەک داهاتێکی کۆمەڵگای کوردستان (وەک هەر داهاتێکی دیکە) بۆی هەیە بکەوێتە بەر لێکۆڵینەوە و ڕەخنە، جیا لەوەی لێکۆلەر ئەندامی ئەو هێزە بێت یان نە. وەک کەسێک کە سەرچاوە فیکرییەکانم دەگەڕێتەوە بۆ ئەو هێزە و خاوەن ژیانێکی هاوبەش لە گەڵیدا بووم، چەند خاڵ سەبارەت بە جێگای ڕەوایەتی مێژویی لە تێگەیشتنی ئێستامان و هەروەها هەلە سیاسییەکانی ئێستا، زەق دەکەمەوە. …

سەرکەوتنی داعش لە راونانی سپای عێراق لە موسڵ و تکریت وچەند ناوچەی‌تر و داسەپاندنی دەسەڵاتی  خۆیلەو ناوچانە، رادەست‌کردنەوەی کەرکووک و شوێنەدابراوەکانی تری کوردستان لە لایەنسپای عێراقەوە بە هێزی پێشمەرگە، نیشتەجێ‌بوون و بەرگری‌کردنی هێزی پێشمەرگە لەهەموو ناوچەدابراوەکانی کوردستان و داسەپاندنی دەسەڵاتی کوردی لە هەموو خاکیباشووری کوردستان، بەرهەمی هەرەس هێنانی سیاسەتی ئەمریکا بێت لە پێکەوەنانینەخوازراوی سێ پێکهاتەی شیعە، سوننە و کورد لە …

سنوورە نێودەوڵەتییەکان هەرگیز بە دادپەروەری تەواوەوە دانەڕێژراون. بەڵام رێژەی ئەو نادادپەروەرییەی کە سەپێندراوە بە سەر ئەوانەی سنوورەکان بە زۆرەملێ بە یەکیەوە نووساندوون وە یا لێکی جیا کردوونەتەوە، جیاوازییەکی گەلێک گەورە دێنێتە ئاراوە- زۆر جار جیاوازییەکە لە نێوان ئازادی و سەرکوت، یەکتر قبووڵکردن و چەوساندنەوە، سەروەری یاساو تۆقاندن یا خود تەنانەت ئاشتی و شەڕە. گەورەترین رێژەی شێواندن و سەقەتی و نادادپەروەری لە …

هه‌ریه‌که له نووسه‌رو روناکبیران به‌ختیار عه‌لی‌و ئاراس فه‌تاح‌و کامیار سابیر له وڵامی چه‌ند پرسیارو به نوسینی خۆیان هه‌ڵوێستیان له سه‌ر بارودۆخی ئێستای عێراق‌و کاردانه‌وه‌ی هێزو لایه‌نه کوردیه‌کان‌و کۆمه‌‌ڵگه‌ی کوردی بووه به‌و بارودۆخه. له به‌ر گرنگیی باسه‌که ئێمه‌ش به باشمان زانی کۆکراوه‌یه‌ک له‌و هه‌ڵوێستانه دابنێین.

لە یەكەم پێناسەدا كاتێك دوو مرۆڤی ئاسایی لە كۆمەڵگەی ئێمە دادەنیشن‌و كورتە باسێك لەسەر پێشمەرگە‌و تایبەتمەندیەكانی دەكەن، وێنای یەكەم پێشمەرگە كەسێكە بە جل‌وبەرگێكی خاكی‌و چەك لە شان كە لە بەرزاییەكاندا راوەستاوە‌و بە سیمایەكی دەم بە پێكەنین‌و پڕ لە بڕوا ئامادەی نەبەردێكە. بەڵام كاتێك باسەكە لە وشەی پێشمەرگە دەگوازرێتەوە بۆ پێشمەرگەی كۆمەڵە ئەمجارەیان پێناسەكان‌و وێناكان واتایەكی دیكە بە خۆیانەوە دەگرن‌و وامان …

١) در اواسط قرن ١٩، دو متفکر اسلامی ‘سید جمال الدین اسدابادی’ و ‘محمد عبدە’ نشریەای را به نام ” عروة الوثقی” منتشر میکردند کە تاثیر بسیار زیادی بر خاورمیانە و کل جهان اسلام داشت. نشریەای کە مضمون آن عقب ماندگی جوامع اسلامی بود و بە شدت به استعمار انگلیس می تاخت و خواهان اتحاد مسلمان و بازگشت بە اسلام …

هێزە زل و زەبەلاحەکانی جیهان هەمیشە بۆ مانەوەی خۆیان و چەسپاندن و درێژەدان بە پیلان و ستراتیژیە پاوانخواز و بەرژەوەندیخوازانەکانیان و مۆر و مۆم کردنی ئامانجەکانیان و وەرگرتنی متمانە بۆ پارێزراو بوونی پێگەیان لە ئاستی جیهاندا و درێژەدان بە سیاسەتە نگەتیڤەکان، پشتیوانی لە هێز و دەسەڵات و ئایدئولۆژیە دواکەوتووەکان و ئەو تاقم و گرووپانە دەکەن کە بەرژەوەندیەکانیان دەپارێزن و بۆ …

برای ناظرانی که از قبل اوضاع عراق را زیر نظر داشته‌اند محرز است که تحولات فعلی عراق قابل تقلیل به داعش به مثابه یک نیروی غیبی اسلامگرای افراطی نیست. داعش حتی اگر امروز هم به لحاظ لوجیستگی از پای دربیاید، ذره‌ای از بحران ریشه‌دار عراق که اکنون همه این کشور و را گرفته کم نخواهد کاست. اوضاع فعلی عراق نتیجه …

جۆرج واشنتۆن رۆژی 30 مانگی گوڵانی 1789، له‌ کاتێکدا که‌ له‌ سه‌ر باڵکۆنه‌که‌ی هۆڵی فیدراڵ له‌ وۆڵ ستریتی نیۆیۆرک وه‌ستابوو، وه‌ک یه‌که‌م سه‌ره‌ک کۆماری وڵاته‌ یه‌کگرتووه‌کان سوێندی یاسایی خوارد. له‌ نووسراوێکدا بۆ جه‌یمز مه‌دیسۆن ده‌ڵێ:” وه‌ک سه‌ره‌تای هه‌ر شتێک، له‌م دۆخه‌دا بۆ دامه‌زراندنی دەسەڵاتێک خزمه‌ت ده‌که‌م و له‌ لایه‌ن خۆمه‌وه‌ به‌و په‌ڕی باوه‌ڕه‌وه‌ هیواخوازم که‌ ئه‌م دەسەڵاتانه‌ له سه‌رکۆمه‌ڵێک بنه‌ما …

لێكۆڵەرانی سیاسی لەسەر ئەو بڕوایەن كە داگیركردنی شارەكانی موسڵ‌و تكریت لە لایەن هێزەكانی داعش نە تەنیا نەخشەی عێراق، بەڵكوو سنووربەندیەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیش بەرەو گۆڕان دەبات. رۆیتێرز دەنووسێت، لە كاتێكدا سنوورەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست سەدەیەك پێش‌و پاش رووخانی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی داڕێژراوە‌و بووە هۆی پێكهاتنی یەكیەتیە ناوچەییەكان، بەڵام پێدەچێت ئاڵ‌وگۆڕەكانی ناوخۆی عێراق ئەم سنوورانە بەرەو گۆڕانی بنەڕەتی ببات. داعش لەم كاتەدا بەرەو بەغدا …

سیاسەتێک کە ئەمڕۆ لە عێراق دەبیندرێ، تەنها سیاسەتی مال‌وێرانکەرو قەتل‌و کوشتارەو ئەوەی ئەمڕۆ نووری مالکی دەرخواردی خەڵکی بە ناو سیاسەتەوە دەدات بریتییە لە شەڕی تایفەیی‌و ئایینی کە بۆەتە هۆی سەپاندنی شەڕو ئاژاوە لە نێو دوو ئایینی سونی‌و شێعەدا. مالکی بە پشت بەستن بە ڕژیمی ئیسلامی ئێران‌و لاسایی کردنەوە لەو ڕژیمە عێراقی بەرەو لێکترازان‌و شەڕیی ناوخۆیی برد. ئەوەی ئەمرۆ لە عێراقدا …

ئارێز موحەمەدی ئازادیی هەر كۆمەڵگایەك بەستراوەتەوە بۆ ئازادی ژن‌و چۆنیەتی بەشداریكردنی ئەوان لە كۆمەڵگە. گومانێك لەوەدا نیە كە هەر كۆمەڵگایەك كە لەسەر دین‌و سوننەت‌و كولتوورە دژە ژنەكان دامەزراوە، مەسەلەی ژن تا ئاستێكی بەرچاو پێش ناكەوێت‌و هەر ئەمەشە كە هەر رۆژە شاهیدی كوشتنی ژنان یان دەستدرێژی كردنە سەریانین.! ئەگەر لێرەدا تەنیا جەخت لەسەر ژنانی كورد لە كۆمەڵگای كوردەواریدا بكەمەوە، دەبینین مەسەلەی …

وقتی در گرما گرم هوای داغ دانشگاه هستند ، فارسی را نیز رها کرده و با ادا و اطوارهای آنچنانی، انگلیسی دست و پا شکسته ای می بافند و گیس آمالشان را به «yes» و «no» و «ok» های آنچنانی می بندند تا به خیال خود متمدن تر جلوه کنند… .

مدتیست مسائل فرهنگی_اجتماعی یکی از داغ و بحث برانگیزترین مباحث در میان محافل سیاسی_ اجتماعی و علل خصوص در میان افرادیست که خواهان براندازی نرم و تدریجی رژیم جمهوری اسلامی می باشند. آموزشکده جامعه مدنی ایران (توانا) متشکل از جمعی کارشناس و مدرس که در باب مسئله جامعه مدنی و پیشبرد اهداف ظاهرا دمکراتیک و به مثابه فنداسیون بندی فرهنگ …

ئاستە بریندارو فشۆڵیەکەی کورد بون تەنیا لە ڕوتەختێکی ئۆنتۆلۆژیانەدا،تەنیا لە ڕەهەندێکی کەینونەیی و وجودیا نەوەستاوە،ئەم ئاستەی برین و ئیرتیکاسی و پاسیڤەی کوردبون دەرکەوتەی زۆری هەیە،دەرکەوتەی سیاسی،دەرکەوتەی مێژویی،دەرکەوتەی ئەنترۆپۆلۆژی،َ زمانی،دەرکەوتە لە ئاستی ئاماژەیی زماندا،دەرکەوتەی سۆسیۆلۆژی،دەرکەوتەی جوگرافی. مادام پێش هەموی’پێش هەرشتێک بوننێی “بریندارو فشۆڵ و ئیرتیکای لە سەر ئاستی “ئینسانی ” بونی هەبێت، لۆژیکی و ناچارییشە دەرکەوتەکانی ئەم بیماریی و برینداییە دەرگەوتەو …