زاگرۆس پۆست
١) در اواسط قرن ١٩، دو متفکر اسلامی ‘سید جمال الدین اسدابادی’ و ‘محمد عبدە’ نشریەای را به نام ” عروة الوثقی” منتشر میکردند کە تاثیر بسیار زیادی بر خاورمیانە و کل جهان اسلام داشت. نشریەای کە مضمون آن عقب ماندگی جوامع اسلامی بود و بە شدت به استعمار انگلیس می تاخت و خواهان اتحاد مسلمان و بازگشت بە اسلام در مقابل استعمارگران بود.
_ در مارس ١٩٢٨ حسن بنا همراە با شش نفر دیگر گروە اخوان المسلمین را تشکیل می دهد، گروهی کە هدف خود را ایجاد جامعە اسلامی و البتە با تاکید بر امت اسلامی در برابر ملت اعلام می کند.
_ ١٩٤١ ابوالاعلی مودودی در پاکستان گروە جماعت اسلامی را پایە گذاری میکند، هدف این گروە اجرای شریعت اسلامی است.
_ در دهە ٤٠ و ٥٠ میلادی سید قطب با نوشتن نشانە های راە “معالم فی الطریق” و “تفسیر فی ضلال القران” مفاهیمی همچون جهاد، شهادت و تقابل امت اسلام در مقابل کفر را تئوریزە میکند.
در ایران و در دهە ٤٠ و ٥٠ کسانی همچون جلال آل احمد و علی شریعتی از بازگشت بە خویشتن و اسلام انقلابی سخن می گویند.
_ تمامی موارد ذکر شدە واکنشی بود نسبت بە وضعیت مسلمانان و جهان اسلام، و تنها یک راه حل نیز البتە با شیوە و تاکتیک های مختلف ارایە شد، آنهم راە حلی کە در شعار اخوان تبلور یافت: ” السلام هو الحل “.
_ تاثیر افکار کسانی همچون سید جمال الدین و سید قطب در جهان اسلام غیر قابل انکار است. انواع گروەها و احزاب اسلامی در گوشە گوشە جهان اسلام شکل گرفتەاند کە بدون شک متاثر از این اندیشە ها هستند اگر نگویم کە کاملن دنبالە رو هستند.
٢) اگر سید جمال الدین اسد ابادی و محمد عبدە را آغازگر اندیشە اسلام سیاسی قرار دهیم میبینیم کە اسلام سیاسی تا رسیدن بە آخرین ورژن خود یعنی گروە داعش مراحلی را طی کردە است و با برسی این مراحل میتوان گروە داعش را بهتر شناخت.
بررسی زندگی و فعالیتهای سید جمال الدین و محمد عبدە نشان میدهد کە آنها برای رسیدن بە اهدافشان بیشتر نظر به همکاری، راهنمایی و ارشاد سلاطین و پادشاهان زمان خود داشتند و امیدوار بودند کە با ارشاد آنان بتوانند نظرات خود را در جامعە اجرا کنند. اما حسن بنا با بنیان نهادن حزبی اسلامی در واقع آغازگر مرحلەای تازە بود؛ اکنون خود اسلام گراها در پی رسیدن بە قدرت بودند هر چند باید بە این نکتە هم اشارە کرد کە بر اساس اندیشە های حسن بنا این مسیر باید گام بە گام و با روشهای مسالمت آمیز باشد.
آغاز مرحلە سوم را باید در اندیشە های سید قطب دانست، سید قطب با ارائە تعاریفی رادیکال از مفاهیمی همچون جهاد، شهادت، امت اسلام و کفر و با نامیدن جهان آزاد و دموکرات بە عنوان جاهلیت قرن بیست، بذرهای اولیە گروەای تفکیری و جهادی را پاشید.
مرحلە چهارم را باید در افغانستان جستجو کرد؛ این مرحلە را باید گذر اندیشە اسلام سیاسی از اندیشیدن بە میدان عمل دانست. پشتوانە چند دهە نظریە پردازی اکنون مجال یافتە بود تا عملیاتی شود شاید بسیاری بر این نکتە تکیە کنند کە نقش امریکا در سازماندهی و کمک بە مجاهدان نقش اصلی بودە، اما باید در این میان مسئلە مهمی را در نظر داشت، آنهم اینکه در تمامی طول قرن بیستم مهترین جریان فکری در جهان اسلام جریان چپ و کمونیسم بود،جریانی کە در تمامی کشورهای اسلامی بە عنوان جریانی ضد دینی شناختە میشد در واقع باید گفت اسلام سیاسی در افغانستان مجالی یافتە بود تا از این رقیب سیاسی انتقام گیرد.
سازمان القاعدە آغازگر فصلی تازە در اسلام سیاسی بود اگر قبلا تنها نظامیان هدف بودند اینک القاعدە بابرجستە کردن دوگانە قدیمی امت اسلام و کفر ریختن خون هر غیر مسلمانی را جایز میشمارد ، مسئلە قابل اشارە در این مرحلە این است کە در مرحلە تمامی گروهای جهادی و تکفیری در تمامی کشورها خود را بخشی از سازمان القاعدە می شمردند و حتا اگر ارتباط مستقیمی هم با ان نداشتند اما بە اصطلاح با ان بیعت کردە بودند.
مرحلە ششم و اخر را میتوان زمانی دانست کە گروهای جهادی نە تنها دیگر مسلمانان را تکفیر کردە بلکە دیگر گروه ها را نیز تکفیر میکنند گروه داعش با تکفیر و جنگیدن با گروە جبهە النصر اغازگر فصلی تازە و خونین بود.
مراحل ذکر شدە به این معنی نیست کە اکنون تمامی اسلام گرا ها و احزاب اسلامی، تکفیری و جهادی هستند میتوان گفت کە هنوز خوشبختانە اکثریت احزاب و گروهای اسلامی میانەرو هستند هر چند هدف یکی است (جامعە اسلامی و اجرای شریعت) اما تاکتیک ها هنوز متفاوت است.
٣) چە چیزی داعش را ترسناک و مخوف کردە است؟ پیشروی سریع در عراق یا خشونت بیش از حدش، آنچە کە در واقع باعث میشود داعش خطری جدی برای خاورمیانە و جهان باشد نە پیشرویهایش است نە خشونتش، بلکە تصویری است کە داعش از خودش و عملکردش بە عنوان آلترناتیوی جدید از شیوە زندگی جهادی ارایە می دهد. رهبری داعش بر خلاف القاعدە و شخص ایمن الضواهری در میان خود اعضای گروە است داعش بر خلاف القاعدە کە خود را سازمان میشمارد خود را دولت مینامد و این یعنی حکومت و دولت اسلامی موجود است و باید از آن پاسداری کرد و گسترشش داد، بر خلاف القاعدە کە هیچ امیدی بە تشکیل حکومت اسلامی ندارد.
داعش در شبکە های اجتماعی بسیار فعال است، هرچند بە نظر می اید کە هدف داعش از پخش ویدیو ها و تصاویر پیروزیهایش ارعاب دشمنانش باشد اما باید در نظر داشت کە این حجم عظیم ویدیو و تصاویر بزرگترین تبلیغات این گروه است تا از تمامی جهان جوانان و افراد تندرو بە ان بپیوندند .در اکثر این ویدیو ها در پیش زمینە ان سرودی اسلامی با مضامین جهادی وجود دارد تا بە این تصاویر وجهی حماسی ببخشد.
اگر در گروە القاعدە تنها جهاد و شهادت وجود دارد اما در گروە داعش وضع متفاوت است داعش بانک های موصل را غارت میکند ، از مرد باجگیری میکند و از غنایم جنگی تصویر میگیرد.
داعش بنیانگزار شیوەای است کە در ان قتل و کشتار، خشونت، وحشیگری ، قساوت و باجگیری با جهاد، شهادت و تکفیر هر کسی غیر از خود ترکیب میشوند تا موجوداتی خلق کند کە با سر بریدن انسان بە ارگاسم رسیدە و با کشتار گروهی تکانەهای سادیستیش اندکی ارضا میشود.
