جیهان

رێكخراوی یونیسێف بە ئیدانەكردنی كوشتاری منداڵان لە پاكستان‌و یەمەن رایگەیاند 230 ملیۆن منداڵ لە سەرانسەر جیهان بەهۆی توندوتیژییەكانیەوە گیانیان لەمەترسیدایە.

لەراپۆرتی ئەمساڵدا (٢٠١٤) هاتووە كە دۆخی ئازادی چاپەمەنی باشبوونی بە خۆیەوە نەبینیوە و هێرشەكان بۆ سەر رۆژنامەنووسان توندتر بۆتەوە.

وەزارەتی مافی مرۆڤی عێراق دوێنێ سێشەممە 25ی مانگی سەرماوەز لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند كە یونس ئەللیبی یەكێك لە سەركردەكانی داعش زۆرتر لە 150 ژنی عێراقی لەوان چەندین كچ و هەروەها ژنی دووگیانی بەهۆی رەتكردنەوەی بیرۆكەی جیهادی نیكاح لە شاری فەلوجە لە پارێزگای ئەنبار كوشتووە.

لقی ئامەدی كۆمەڵەی مافی مرۆڤ ئاشكرایدەكات كە 348 گۆڕی بەكۆمەڵ لە توركیە هەن، كە زۆربەیان لە ناوچە كوردییەكانن و  4 هەزار و 201 تەرمیان تێدان.

بە هۆی هێرشی تاڵبان لە وڵاتی پاكستان بۆ سەر قوتابخانەیەك، لانیكەم 126 كەس كە زۆربەیان قوتابیین گیانیان لەدەستدا.

وەزیری دەرەوەی عێراق ئاشكرای كرد، حكومەتی “چین” ئامادەیی خۆی پیشانداوە بۆ ئەوەی‌ لە دەرەوەی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی، بە هێرشی ئاسمانیی بەرەنگاری داعش ببێتەوە، ڕۆژنامەیەكی چینیش دەڵێت: 300 هاوڵاتیی مسوڵمانی وڵاتەكەی، لەنێو ڕیزەكانی داعشدان.

توێژینەوەیەكی نوێی ناوەندی نێودەوڵەتی بۆ توندوتیژیـیەكانی پەیوەست بە سیاسەت‌و توندڕەوی سەر بە زانكۆی “كینگز” لە لەندەن ڕاپـۆرتێـكی 26 لاپەڕیی لەسەر توێژینەوەكەی بڵاو كردووەتەوەو ئاماژە بۆ ئەوە دەكات كە تەنیا لە ماوەی یەك مانگی ڕابردوو زیاتر لە 5 هەزار كەس بەهۆی ئەوانەی بە خۆیان دەڵێن جیهادی كوژراون و زۆربەی زۆری كوژراوەكان كەسانی موسڵمان بوون‌و زیاتر لە نیوەشیان كەسانی مەدەنی بوون.

180ئەندامی گرووپی توندئاژۆی “بوكوحەرام” لە هێرشێكدا كرانە ئامانج و هەموویان كوژران.

گروپی داعش ئەمرۆ شەممە 21ی مانگی سەرماوەز، پاش شكستی چەكدارەكانی لە فرۆكەخانەی “دەیرئەلزور” لە وڵاتی سوریە 200 كەس لە چەكدارەكانی خۆی گولله باران كرد.

شارەزایەكی تایبەت بە ئابووریی گروپە تیرۆریستەكان، دارایی داعش بە 2 تریلیۆن دۆلار دەخەمڵێنێت و سپاسالاری ئەرتشی ڕوسیەیش دەڵێت: ژمارەی چەكدارانی داعش لە عێراق و سوریە گەیشتووەتە 70 هەزار كەس.

ژمارەیەك دایكی خەڵكی وڵاتی بریتانیا لە ناڕەزایی بە هەڵسوكەوتی نەشیاوی فریاگوزارانی هۆتێلێك لوكس لە شاری لەندەن، لە بەرامبەر ئەو هۆتێلە و لە سەر شەقام دەستیان كردە شیردان بە كۆربەكانیان و ئێستاكە باسێكی گەرم و گوڕ لە بەریتانیان سەبارەت بە هەڵوێستی ئەو دایكانە، هەڵگیرساوە.

پۆلیسی نێودەوڵەتی (ئێنترپۆل)، یوسف قەرزاوی، سەرۆكی یەكێتی زانایانی ئایینی ئیسلام بە هۆی بانگەواز بۆ پەیوەندیی كردن بە گرووپ توندڕەوەكانەوە، خستە نێو لیستی داواكراوەكانی.

بەهۆی بەرزبوونەوەی ئاستی خەرجییەكانی كەرتی سەربازی‌و ئاوارەبوونی عێراقییەكان رێژەی هەژاری لەو وڵاتەدا لە 18%ەوە بۆ 30% بەرزدەبێتەوە.

ژمارەی دانیشتووانی ئەو ناوچانەی كەوتوونەتە ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی ئیسلامی عێراق و شام (داع) بە 8 میلیون كەس دەخەمڵێنرێت و لەو ناوچانەش هێزێكی 50 هەزار كەسی ئێستاكە بوونیان هەیە.

تۆڕی مافی مرۆڤی سووریە رایگەیاند، ژمارەی رۆژنامەنووسە كوژراوەكان لەسووریە، لەدوای دروستبوونی راپەڕینی خەڵكی ئەو وڵاتە لە سەرەتاكانی ساڵی 2011ەوە تاوەكو ئەم مانگە گەیشتە 379 رۆژنامەنووس .

حەیدەر عەبادی‌ سەرۆك وەزیرانی‌ عێراق رایگەیاند: بەغدا مۆڵەتی‌ بە ئێران نەداوە، هێرشی‌ ئاسمانیی‌ لە ناو خاكی‌ عێراقدا ئەنجام بدات و كۆشكی‌ سپی‌ ئەمریكاش، ئێران بە هاوكاریكردنی‌ تیرۆریزم تۆمەتبار دەكات.