زاگرۆس پۆست
لەم رۆژانەی دواییدا راگەیاندنەکانی هەرێمی کوردستان بڵاویان کرده‌وه که لاوێکی دیکەی خەڵکی ئەم هەرێمە وەک 14یەمین لاوی کوردی باشوور، لە سوریەو لە نێو هێزەکانی بەرەی نوسرە‌و لە شەڕ لەگەڵ هێزە خەباتکارە کوردەکانی رۆژئاوای کوردستان کوژراوە. لە هەمان کاتدا شارۆچکەی سەید سادق ماوەی چەند رۆژە بە هۆی کەمتەرخەمی لایەنە بەرپرسیارەکان‌و هەروەها گه‌یاندنی کەمیی خزمەتگوزاریی بە خەڵکی ئەو ناوچەیە تووشی ئاڵۆزیی بووە‌و خەڵک بە مەبەستی خۆپیشاندان دژی دەسەڵات رژاونەتە سەر شەقامەکان‌و بەداخەوە لاوێکی دیکەش لەو پەیوەندەداو لە تێکهه‌ڵچوون له‌گه‌ڵ هێزەکانی پۆلیسدا گیانی لەدەستدا.
ئه‌م رووداوانه‌و نائارامیی نائاسایی دوای هه‌ڵبژاردنی پارلمانی کوردستان نیشانه‌ی سەر لێشێواوی‌و ئاڵۆزییەکە لە هەرێمی کوردستان که بێگومان پێویستی بە خەسارناسیەکی ورد هەیە‌و دەبێ لە هەموو رووبەرە کۆمەڵایەتی، سیاسی‌و ئابوورییەکانەوە شیکاریی بۆ بکرێت‌و هۆکارەکانی بناسێندرێت‌وچارەسەری‌و رێگاچارەی لەبارو پێویست بۆ دەرچوون لەم دۆخە قەیراناویە بگیردرێتە پێش. بێگومان دەسەڵات‌و لایەنی بەڕێوبەریی کۆمەڵگا هەمیشە دەورو رۆڵێکی کارامە‌و کاریگەرییان لەسەر ئاقارو بەدواداهاتە کولتووری‌و کۆمەڵایەتییەکاندا هەیە‌و لاواز بوونی دەسەڵات‌و خەماساردیی کاربەدەستان زۆرجار دەبێتە هۆی ئەوەیکە کارەساتی دڵتەزێن رووبدات.
ئەوەیکە بۆچی دەبێ کۆمەڵگایەک ئەوەندە لە چەقبەستوویی بیرۆکەیەکی تەسکدا بچەقێت کە هیچ پەیوەندییەکی پێوە‌ی نیە، شارۆمەندانی نێو ئەو کۆمەڵگایە بەرەو بەشداریی کردن لە شەڕێکی گەمژانە‌و ناڕەوای وەکوو جیهاد لە رێگای خوداو پاڵپشتی کردن لە رەوتە توندئاژۆو بنئاژۆ ئیسلامیەکان کە پڕواپر دژی کورد و بزاوتە رەواکەیەتی بڕوات و چارەنووسی خۆی لەوێ ببینێت و گەورەترین سەرمایەکەی کە ژیان و گیانی به‌نرخیه‌تی لەوێ بەفیڕۆ بدات؛ یان بۆ دەبێ لە نێو کۆمەڵگاکەی خۆت بەهۆی ئەوەیکە خوازیاریی دادپەروەری‌و نەمانی گەندەڵی‌و خوازیاری خزمەتگوزاریی زۆرتر بیت، بەرەوڕووی مەرگ‌و نەمان ببیتەوە، دوای تێپه‌ڕکردنی ئه‌زموونێکی درێژه له تێگه‌یشتنی سیاسی له باشوور سه‌یره!
بەداخەوە بزاوتی کوردی بە درێژایی مێژوو لە هەموو قۆناغە جیاجیاکاندا خۆی لەگەڵ ئایدۆلۆژیایەکی نامۆدا پێناسە کردووەو لە داهێنەران‌و بنیاتنەرانی ئایدۆلۆژیاکەش زۆر توندوتۆڵتر باری قورسی تێکۆشان‌و ماندووبوونی لەو پێناوە خستووەتە ئەستۆی خۆی‌و لەوەش خراپر هەمیشە‌و بە شێوەی بەردەوام‌و بە بێ ئەوەی ئەزموونێکی لەبار وەربگرین، بووینەتە پەڵخوردو پاشماوەی بیرۆکەگەلێکی جۆراوجۆر، کە زۆربەیان پەیوەندییەکی ئەوتۆیان بە ئێمەوە نییه. بۆ نموونە هەندێ لە خەڵکی کوردستان، بەداخەوە سەلاحەدەین ئەیووبی‌و شەڕەکەی بە پێی بۆچوونێکی هەڵە‌و ناڕەوا بە کەسێکی خەباتکار دەزانن، بەڵام ئەو کەسە ته‌نیا لە پێناو ئایینی ئیسلام خەباتی کردو هیچ خزمەتێکی دروستی بە مرۆڤایەتی‌و لانیکەم بە گەلە چەوساوەکەی خۆی نەکردو ئەو شەڕەی کە ئەو خۆی تێوە گلاندبوو، هیچ پەیوەندییەکی پێوە‌ی نەبووو بەداخەوە تا ناوه‌ڕاستی ئوروپا رۆیشتە پێش‌و جگە لە چاندنی تۆی شەڕو ئاژاوە‌و بیرۆکەی تەسک‌و دواکەوتوو کۆنەپەرستانە هیچ دەسکەوتێکی بەنرخ‌و جێگای سەرنج‌و تێڕامانی نەبوو، به‌ڵکه لە پێناو بیرکەیه‌کی قەتیسدا ئەو هەموو مرۆڤەی بەکوشت داو زۆر زیانیشی بە رەوتی پێشەوەچوون‌و رووناکبیریی گەیاندو ئێستاکەش زۆرێک لە کۆمەڵگاکانی ژێر هێژێمۆنی ئیسلام، بە دەست دەسەڵاتی زاڵی ئایین‌و ئەو ئایدۆلۆژییە دژە مرۆییەوە دەناڵێنن، له حاڵێکدا هه‌ر ئه‌و کاراکته‌رو رووداوه مێژووییه ده‌یتوانی په‌یامی ئاشتی‌و ئازادیخوازی گه‌لی کورد بێت بۆ ئوروپا نه‌ک به پێچه‌وانه‌وه.
ئێستاش زۆرێک لە کوردان، توندوتۆڵتر لە ئێخوانەلمۆسلمین‌و ئەلقاعێدە‌و ئەو جۆرە رەوتانە بڕوایان بە جیهادی ئیسلامی هەیە‌و لەو پێناوەشدا ئامادەی هەموو جۆرە تاواندانێکن‌و لاوی کورد لە پێناو بیرۆکەیەکی وەها قێزەون‌و خەڵفێندراودا رەوانەی ناوچەکانی دیکە دەکەن‌و دەیان کەن بە قوربانیی بیرۆکە‌و ئامانجە نگریسەکانی خۆیان، بەداخەوە دەسەڵاتدارانی کۆمەڵگای کوردی‌و هێزە پێشڕەوەکانیش لە خەونێکی ورچینەی زستانیدان‌و ئاوڕێکی جیدی نادەنەوە لەو بابەتەو لەو پێناوەدا ئەرک‌و بەرپرسیاریەتیی گیانی شارۆمەندانیان ناگرنە ئەستۆ.
ئەم چەشنە هەڵسوکەوتانە لە نێو رەوتە چەپ‌و پێشکەوتنخوازەکانیشدا دەبینرێت‌و بە درێژایی مێژوو کاتێک لایەنێکی کوردیی رێبازێکی چەپی هەڵبژاردووە، زۆر توندتر لە دارێژەرانی بیرۆکە چەپەکان‌و داهێنەرانی قوتابخانه‌کانی چەپ هەڵسووکەوتیان کردووەو زۆر جار تەنانەت لە هێنانی ناوی نەتەوەکەیان‌و دووان لەسەر خەباتی رەوای خۆیان شەرمیان کردووەو بە شێوەیەکی نادروست‌و ناواقعی‌و چەقبەستووانە لەگەڵ ئەو بابەتە رۆیشتوون. ئه‌گەرچی چەپەکەکان هەمیشە پێشکەوتنخوازو ماف ویست بوون‌و لەو پێناوەدا خەباتیان کردووەو قوربانیەکی زۆریشیان لە پێناودا داوە، بێ گومان هەمیشە پێشەنگ‌و پێشڕەوی پێشەوەچوونی کۆمەڵگاو خزمەتگوزاریی زیاتر لە کۆمەڵانی خەڵک بوون، بەڵام لە هەمان کاتدا کۆمەڵگا وێڕای ئەوەیکە دەبێ ئەو بیرۆکە عیلمانی‌‌و ئینسانیانە بکاتە سەرمەشقی خۆی، بەڵام بە پێی عەرزی واقێع‌و هەروەها بە پێی پێداویستی‌و خواستی کۆمەڵگاکەی هەنگاو هەڵێنێت‌و لە سەر ئەو رێچکەیە بڕواتە پێشەوە. لە لایەکی دیکەشەوە دەسەڵاتی کوردی، بەداخەوە هێشتا نازانێ چلۆن لەگەڵ خواست‌و ویستی خەڵک لە هەمبەر پەرەپێدانی دادپەروەریی کۆمەڵایەتی‌و نەمانی گەندەڵی ئیداری‌و خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکانیان، هەڵسوکەوت بکات‌و بە قەناعەتیان بگەێنێت، یان چۆن لەگەڵ تووڕەیی‌و هەڵچوونی جەماوەری خەڵک هەڵسوکەوت بکات‌و هەوڵ بدات بارودۆخەکە بەرەو هێمنی‌و ئارامی‌و تەبایی بەرێت، بۆیە دۆزێکی کۆمەڵایەتی زۆر بچووک‌و خۆپیشاندانێکی هێمنانەی خەڵکی بە توندوتیژییەکی چەند رۆژە دەکێشرێت‌و گیان‌و ژیانی شارۆمەندانیش بە ئاستێکی زۆر دەکەوتێتە مەترسیەوەو ژیانی ئاسایی لە نێو ئەو کۆمەڵگایەدا سەقەت دەکات.
ئەم چەند نموونە کورته، هەمووی دەرخەری ئەوەیە کە کۆمەڵگای کوردی‌و بەتایبەت هەرێمی کوردستان کە تا رادەیەک نیوچە دەسەڵاتێکی تێدایە، هێشتاکە لە نێوان تێنه‌گه‌یه‌شتن‌و ناجێگریی کولتووریدا ده‌گه‌وزێت‌و ئەم رەوتە بەردەوام‌و بە شێوەی نەپساوە خەساری دڵتەزێن‌و قەرەبوو نەکراو بەرهەم دەهێنێت‌و دانیشتووانی کۆمەڵگاو بەتایبەت توێژیی لاو لە نێوان ئەو بێ هیوایی‌و دڵساردییەدا روو دەکەنە لایەنگەلێک کە تەنیا ئیش‌و کارییان گرتن‌و لە ژێر پێ نانی کەرامەتی مرۆڤایەتی‌و گیانی مرۆڤە، بۆیە ئەگەر دەسەڵاتێک لە بەرانبەر خواست‌و داواکاریی جەماوەرەکەیدا نەزانێت بە چ شێوازێک هەڵسووکەوت بکات‌و چۆن وەڵامی خواستەکانیان بداتەوە، ناڕەزایەتییەکان بەرەو ئاقارێکی خراپ دەڕۆن، یان دانیشتووانی وڵاتەکەی تووشی سەرلێشێواوی دەبن‌و روودەکەنە رەوتە توندئاژۆ مرۆڤ کوژەکان.
