زاگرۆس پۆست
هەندێک پێیان سەیرە کاتێک دەبینن ئێمەمانان داوا لە ئیسلامیەکان دەکەین ئامادە بن پێشمەرگەی گیان‌بەخت‌کردوی کوردستان بە “شەهید” ناو ببەن. دەڵێن: خۆ “شەهید” چەمکێکی ئیسلامیە، و پێناسەیەکی ئیسلامیی هەیە، و بە کەسێک دەوترێ کە لە ڕێگەی “جیهاد” و “غەزا” دا کوژرابێ. و دەڵێن: بۆچیمانە ئیسلامیەکان بە پێشمەرگەی ئێمە بڵێن “شەهید”؟!
بەڵام دیارە ئەوانە لە واتا و سێبەرەواتا و هێماسازیی ئەو زاراوانه نەگەشتون. ڕاستە هەندێک زاراوە و پۆلێن‌کاری؛ ئایینین و لە چوارچێوەی باوەڕی ئایینیدا واتای سەرەکیی خۆیان دەبیننەوە، بەڵام ئەو چەمکە ئایینیانە بۆ چەند زمان (=هێماسازی) ـێکی تر وەردەگێڕرێن، چەند واتا و سێبەرەواتایەک لە کۆمەڵگادا وەردەگرن، بەم شێوەیەش تەنها ئەو زاراوە ئایینیە ڕوتە نین.
بۆ نمونه: من ئاتێیستم (هیچ نەبێ بە پێناسەیەکی سادەی ئاتێیزم کە ئەوەیە باوەڕی بە بونی خوا ـ وەکو “زات” ـ نیە). و لە ڕوانگەی باوەڕی ئیسلامیەوە نا-موسوڵمان “کافر” ـم (خۆم شانازی دەکەم بەوەوە کە بەتەواوی سەربەخۆم و شوێن‌کەوتەی هیچ باوەڕێکی ئایینی نیم). بەڵام قبوڵم نیە کەسێک لە کۆمەڵگا پێم بڵێ “کافر”! چونکە دەزانم ئەو زاراوە ئایینیە لە بیرکردنەوەی کۆمەڵگادا چەند واتای تری لێ بار کراوە. لە کۆمەڵگای ئیسلامیدا “کافر” هەر ئەوە نیە کە شایەتی نادات بۆ ئەوەی موحەممەد لەلایەن خواوە “وەحی” ی بۆ هاتوە! بەڵکو “کافر” لە کۆمەڵگای ئیسلامی و جیهانی فیکری موسوڵمانی تەقلیدیدا لە هەمان کاتدا یانی: بێ‌ئەخلاق، بێ‌مەبدەء، بێ‌ئامانج، بێ بیرکردنەوە و جیهان‌بینی! هەر بۆیە زۆر جار گێژ-گێژ لێمان‌دەپرسن: “ئەی بەدیلتان چیە؟”!! وا دەزانن هیچ بیرکردنەوە و جیهان‌بینییەکمان نیە وەکو “بەدیل” پشتی پێ ببەستین! زۆربەی پرسیار و نامەی گەنجی ئیسلامییش بۆ ئێمەمانان بەم شێوەیەن: “ئەی کێ گەردونی دروست کردوە؟”، “ئەی کەواتە ئەخلاقت نیە”! بەم شێوەیە وا تێ‌گەیشتوە یان تێ‌گەیەنراوە: مادەم “دین” ـمان نیە؛ کەواتە هیچ بنەما و ئەخلاق و جیهان‌بینی و ئامانجێکمان نیە! چونکە ئەو بۆ خۆی هەمو ئەوانەی لە دینەکەیەوە وەرگرتوە و هەر بۆیە مەوداتەسکیشن و بنەما و ئەخلاقی جیهانی نین و بۆ هەمو مرۆڤایەتی نین. هەر ئەو ئەخلاقەی موسوڵمان لەبەرامبەر “برا” ی موسوڵمانیدا پەیڕەوی دەکا؛ بۆ نا-موسوڵمان پەیڕەوی ناکا و باوەڕی پێی نیە! بۆ نمونه: “ناموس” ی موسوڵمان لای موسوڵمان پارێزراوە و ئەمە بەشێکی زۆر گرنگ و هەستیاری “ئەخلاق” ـە لای موسوڵمان، بەڵام ژن و منداڵی نا-موسوڵمان “ناموس” نیە بەڵکو کەل‌وپەلیشە ئەگەر لە شەڕدا بو لەگەڵی! هێشتا مشت‌ومڕیش دەکەن لەسەر “ئەخلاق” و وانەی “ئەخلاق” دەڵێنەوە!
“شەهید” زاراوەیەکی ئایینیی ترە، کە پێناسە ئایینیە سادەکەی ئەوەیە: موسوڵمانێک لە جەنگێک لە پێناوی خوادا دەکوژرێ [بە پێناسە فیقهیەکە: “ئەو موسوڵمانەی لە غەزای کافران دەکوژرێ”!] و ئیتر لەو دنیا “حساب” ی “مەفتوح” ـە و یەک‌سەر دەچێتە بەهەشت و لێپرسینەوەی نیە! بەڵام واتا و هێماسازیی “شەهید” لەم پێناسە ئایینیە تایبەتە دەرچوە، و وەرگێڕراوە بۆ واتای لەوە فراوانتر و ئینسانیتر، کە بەگشتی دەتوانین بەمە ڕاڤەی بکەین کە “شەهید” یانی: “ئەو مرۆڤەی گیانی بەخت کردوە بۆ ئامانج و ‘قەزیە’ یەکی ڕەوا”، ئەمەیە مانای گشتی و ڕاستەقینەی “شەهید”، هەر بۆیە لە ماددەی “ش‌هـ‌د” ەوە هاتوە و ـ دەقاودەق ـ واتای “شایەتی‌دان” ی تێدایە، یانی شایەتیی داوە بۆ ئەو ئامانج و بڕوایەی خۆی بە کوشت داوە بۆی (خۆی لە بنەڕەتدا وشەی “شهید” |شەهیید| ی عەرەبی؛ لە “شا‌هدا” ی سوریانیەوە هاتوە، کە واتای “شاهد” و “شهید” یش دەدا، و وشە سوریانیەکەش بە وەرگێڕانی μάρτυρ |مارتیر| ی گریکی داڕێژراوە کە ئەمیش لە بنەڕەتدا واتای “شاهد” دەدات و لە ئەدەبیاتی مەسیحییشدا واتای “شهید” ی وەرگرتوە، یانی بە خوێنی شاهیدی دەدات کە بۆچی ژیاوە و بۆچی مردوە).
بۆیە کاتێک ئیسلامیەکان، یان هەندێکیان، ئامادە نین بە پێشمەرگەی کوردستان ـ کاتێک بۆ نیشتمان گیانیان بەخت دەکەن ـ بڵێن “شەهید”؛ بەڕواڵەت پاساو و پاڵنەرەکەیان ئەوەیە کە ئەو جەنگە بۆ سەرخستنی ئیسلام نیە و مەرج نیە پێشمەرگەکەش موسوڵمان بێت یان له ڕیزی هێزێکی باکگراوند ئیسلامیدا نیە، بەڵام لە جەوهەردا ئیسلامیەکان بەو شێوەیە ڕەوایەتی و پیرۆزی بۆ ئەو ئامانج و “قەزیە” یە ناهێڵنەوە کە ئەو پێشمەرگە گیانی خۆی لەسەر داناوە، کە نیشتمان‌پەروەری و پاراستنی نیشتمانی نەتەوەیە. ئەمەیە جەوهەری بیرۆکەکە و کرۆکی کێشمەکێشەکە. هەندێک لە ئیسلامیەکان باوەڕیان بەوە نیە ـ بۆ نمونە ـ کوردێک بەرگری لە خاکی پارچەیەکی کوردستان بکات، بەتایبەتی ئەگەر لە ڕیزی هێزێکی نا-ئیسلامیدا بێ، یان بەرامبەر دوژمنێک بێ کە ئیسلامی بێ. ئەو خەباتە بە ڕەوا نازانن، و گیان‌بەخت‌کردوی ئەو خەباتەش بە “شەهید” ناو نابەن، چونکە هەر لە بنەڕەتەوە باوەڕیان بە خەباتی نیشتمانی و نەتەوەیی نیە.
ئەوەی کە لێرەدا مایەی شۆک و لە هەمان کاتدا پێکەنینە؛ ئەوەیە لە کەلەپوری ئیسلامیدا و لەسەر زمانی پێغەمبەری ئیسلامەوە جگە لە موسوڵمانی کوژراوی “غەزا” ئەمانەش بە “شەهید” دانراون: ئەوەی بە تاعون [نەخۆشیی کوشندەی درم] دەمرێ، ئەوەی لە ئاودا خنکاوە، ئەوەی بە نەخۆشیی ئاوبەند “ذات الجنب” مردوە، و ئەوەی بە دەردی سک ( = سک‌چون، بەپێی ڕاڤەی نەواوی) مردوە، ئەوەی بە سوتان مردوە، ئەوەی دیوار و داروپەردوی بەسەردا دەڕوخێ و دەمرێ، و ئەو ژنەی بە سک‌پڕی دەمرێ (دەقەکەی: “الشهداء سبعة سوى القتل في سبيل الله: المطعون شهيد، والغريق شهيد، وصاحب ذات الجنب شهيد، والمبطون شهيد، والحرق شهيد، والذي يموت تحت الهدم شهيد، والمرأة تموت بجمع شهيد”. مالیک لە “الموطأ” و هەندێکی تر. لای بوخاری و موسلیمیش: “الشهداء خمسة: المطعون والمبطون والغَرِق وصاحب الهدم والشهيد في سبيل الله”).
سەرنجی بدەنێ: ئەو (موسوڵمانـ)ـەی بە سک‌چون دەمرێ؛ لە ئیسلامدا بە “شەهید” دانراوە، بەڵام وا دیارە هەندێک لە ئیسلامیەکان ئامادە نین پێشمەرگەی گیان‌بەخت‌کردوی کوردستان بە “شەهید” ناو ببەن!
ئێستە دەزانن نیشتمان لە چاو ئیسلام چەندە بێ‌نرخە لای ئیسلامیەکان؟!
دەسخۆش کاک سەروەر ئەو دەبەت هەمۆ کەسەک بەزانەت کە ئیسلام لە کۆمەڵگای ئێمەدا بەجگە خیانت نەبەت شتەکی تەری نەکەردگە،ئەمن نازانەم بۆ دەبەت شعوور و ئەخڵاق بە دینەوە بەبەستەتەوە ئینسان لە کۆمەڵاگ تاثێر وەردەگرە بەڵام دەتوانە ۆەچەرخان بەکات لە فکریتی خۆی دا،
شەهید ئەگر هەلەم نەکەردەبەت بە زەمانی کوردی دەبەتە ،ڕەح وەدان، بە ڕای من دەبەت لە ئەمەو بە دەوا نەهەلین لە سەر لاشەی مردووکانێژمان ئادبیاتی عەربی بەتە خۆندەن