زاگرۆس پۆست
هه‌تا دێت ناوچه‌كه زیاتر گڕ ده‌گرێت. هه‌تا بێت ئێران و ئه‌مریکا زیاتر له‌یه‌ك نزیک ده‌بنه‌وه.
ئێران سێ بنه‌مای سه‌ره‌كی هه‌یه بۆ سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی:
بنه‌مای یه‌كه‌م، نه‌بوونی باوه‌ڕ به هیچ هێزێکی تر. ئه‌مه خۆی له عه‌قڵی پیلانگێڕیدا خۆی ده‌بینێته‌وه، که هه‌موو ئه‌وێکی تر به نه‌یار و دوژمن و زیانبه‌خش له قه‌ڵه‌م ئه‌دات. ته‌نها تێڕامان له چه‌مکی شه‌‌یتانی گه‌وره له هه‌ناوی عه‌قڵی ئیسلامیدا، ئه‌وه ده‌گه‌یه‌نێت که ئه‌مریکا هێزێکه ئامانجی خراپەکارییه و هه‌موو هه‌وڵێکی شه‌یتانانه‌یه، که بریتیه له فریودان و به هه‌ڵه‌بردن و له خودا دوورخستنه‌وه. به‌م پێیه ئه‌مریکا هه‌رگیز ناتوانێت ببێته هێزێکی باش. دیاره ڕه‌گێکی له عه‌قڵی ئێرانی زه‌رده‌شتیه که ده‌توانێت وێنای چاکه خراپه پێکه‌وه بکات له یه‌ک پانتاییدا.
بنه‌مای دووه‌م، جوگرافیای ئێرانه، که به زمانی جیوپۆله‌تیکی پێی ده‌وترێت جیوپۆله‌تکاڵ ئیمپیره‌تیڤ. به‌و مانایه، گرنگ نیه کێ سه‌رۆکی ئێرانه یان چ سیسته‌مێک له ئێراندا بوونی هه‌یه، هه‌ندێک بنه‌ما هه‌یه جوگرافیا ئێران پێویستی ده‌كات. هه‌وڵی ئێران بۆ نه‌بوون به به‌شێک له هیچ کامپێک، په‌یوه‌ندیه‌كی نێگه‌‌تیف، ڕه‌گی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ سه‌رده‌می مسه‌ده‌ق، پاشان له کۆماری ئیسلامیدا ده‌بێته لاشرقیه لاغربیه: جمهوریه ئیسلامیه. ململانێ له گه‌ڵ عێراقدا، به هه‌مانشێوه له جیوپۆله‌تیکه ئیمپه‌ره‌تیڤه‌كانی ئێرانه.
بنه‌مای سێیه‌م، خه‌ونی به ئیمپراتۆربوونی ئێرانه له سه‌رده‌می ده‌وڵه‌تدا. به‌و مانایه ده‌وڵه‌تێک که قوڵایی ستراتیژی له ئاسیای ناوه‌نده‌وه هه‌بێت هه‌تا که‌نار ده‌ریای ناوه‌راست. ئه‌مه به روونی له لێدوانه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی به‌رپرسیه ئێرانیه‌كاندا ده‌بینین.
هه‌موو ئه‌مانه پاڵپشتکراوه به دیپلۆماسیه‌تێکی تایبه‌ت، که دیپلۆماسی قاڵی چنینه.
ئێران له سه‌رزه‌مینێکی گرنگدایه. له سه‌ره‌تای هاتنی کۆماری ئیسلامه‌وه هیچ سه‌رۆکێکی ئه‌مریکی نه‌بووه هه‌وڵی په‌یوه‌ندی نه‌دابێت له گه‌ڵ ئێراندا، زۆریان به ئامانجی گه‌ڕانه‌وه بۆ په‌یوه‌ندیه‌کانی سه‌رده‌می شا. کارته‌ر له رێگای ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانیه‌وه زبيغنيو بريجينسكی که هه‌وڵی مه‌هدی بازرگان له جه‌زائیر ببینێت. به هه‌ماشێوه رێگان که جیمس بیکه‌ری ڕاسپارد به هاوکاری له گه‌ڵ ئێراندا له رێگای میانگیریه‌وه. پاش ئه‌وه کلینتۆن که هه‌وڵی نزیکبوونه‌وه‌ی له خاته‌می ئه‌دا. ته‌نانه‌ت بۆشی کوریش له رێگای ریان کرۆکه‌ره‌وه له جنێف په‌یوه‌ندی هه‌بوو له گه‌ڵ ئێراندا بۆ هاوکاری له عێراق و ئه‌فگانستان. به‌ڵام ئه‌م جاره له هه‌موو جارێک زیاتر تۆکمه‌تر و کراوه‌تره.
ئیداره‌ی ئۆباما بڕوای وه‌هایه که ئێران گه‌ر بێتوو بێته‌وە کۆمه‌ڵگای نێوده‌وڵه‌تی به‌رپرسیارانه تر مامه‌ڵه ده‌کات. تێزێكی لۆجیکیه به‌ڵام مه‌رج نیه واقیعی بێت.
ئه‌وه‌ی من ده‌یبینم دروستکردنی دوو به‌ره‌ی هاوسه‌نگی له نێوان شیعه و سوننه‌‌دا بۆ هاوسه‌نگکردنی یه‌كتر و هاتنه ئارای جۆرێک له هودنه له نێوانیاندا که ته‌نها رێگای ئارامیه له رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست. سه‌ره‌تا ده‌بێت به‌ره‌كان دروستبکرێن پاشان روو به‌رووی یه‌كتر ببنه‌وه، ئینجا بکه‌ونه سیاسه‌تکردن. له‌م دۆخه‌دا گرنگه بۆ ئه‌مریکا که په‌یوه‌ندی له گه‌ڵ هه‌ردوو لادا هه‌بێت هه‌تا بتوانێت ئیداره‌ی بکات ڕه‌نگه جوگرافیا کوردستان له‌م ئیداره‌یه‌دا گرنگ بێت.
