یه‌ك شه‌ممه‌ 17 ئازار 2024

“جمهوری اسلامی”حکومت مُنافیِ حیات و محیط زیست/✍بهنام فتحی

رژیم ایران مانع شکلگیری نهادهای مدنی مستقل و آزاد از طریق اعمال فشار و ایجاد محدودیت برای فعالیت این نهادهاست.

جمهوری اسلامی دارای ساختاری توتالیتر و ویرانگر است که برای حفظ حاکمیت و اقتدار نامشروعش به برخی قوانین کهن و منسوخ موجود در کتب دینی متوسل میشود.
از این رو برای نیل به این هدف، باورهای مقدس مردم را نشانه میگیرد و در پی تحریف این عقاید به شیوەای سودجویانه برمیآید.
مذهب را با تمامی امور مربوط به زندگی انسانها درمیآمیزد و از انسجام و همبستگی جامعه برای دستیابی به یک زندگی بهتر با همەی وجوهش، ممانعت بعمل میآورد.

تضیع حقوق زنان و کودکان، اقلیتها و ملل تحت ستم، کارگران و زحمتکشان و درنتیجه حقوق حَقّەی انسانها، آزار حیوانات و کشتار آنها به بهانەی “نجاست”و بطور کلی ضدیت با طبیعت (با توسل به احکام ساختگی شرعی و مذهبی)، اساس اتکای این حکومت ارتجاعی را به نمادها و عرفهای عقبمانده نشان میدهد.

حفاظت از محیط زیست، کنشی است که ریشه در ذات و جوهر انسان دارد.
این موضوع بشکلی مداوم، بازنگری و دانش بیشتر انسان را میطلبد.
دانش و اطلاعات بشر، دربارەی چگونگی سازگاریش با محیط پیرامون، به دلایل طبیعی و تصنعی، دائما دستخوش تغییر و تکامل می شود.

در آغاز تاریخ معاصر و از هنگامەی انقلاب صنعتی به این سو، همزمان با مدرنیزاسیون و تکامل ابزارهای تولیدی، شیوه های نوینی از تلاشهای بشر برای محافظت از محیط زیست بعمل آمد.
روند تاریخی فعالیتهای بشر برای حفاظت از محیط زیست در طی چند قرن اخیر، نخست در قالب شعر و ادبیات نمایانگر شده است.
در آغاز؛ انسانِ شیفتەی طبیعت و زیبایی های نهفته در آن، با نگارش متون ادبی و سُرایشِ سرودها در تلاش بوده است که به حفاظت از طبیعت بکر بپردازد.

در طول سده های نوزدهم و بیستم که با انقلابات اجتماعی وسیع و در نهایت، جنگ و تقابل ملتها با یکدیگر مصادف بوده است، عرصەای نو برای حیات بشری رقم میخورد.
همزمان در این بُرحه، رویکردهای عاطفی در زمینەی محیط زیست تبدیل به نوعی از انواع مبارزات متشکل مدنی در این راستا می شود.

امروزه در کشورهای پیشرفتەی جهان، امر حفظ و نگهداری محیط زیست به عرصەی امور سیاسی وارد شده است. بطوریکه برخی از احزاب و جریانات سیاسی که دارای مشی و تفکراتی حامی محیط زیستند، در ساختار سیاسی و حکومتی این کشورها از نقشهای ویژەای برخودارند.

در جغرافیای تحت حاکمیت رژیم ایران، طی چند سال اخیر، دەها و صدها سازمان و تشکل حافظ محیط زیست تشکیل گردیده و در زمینەهای متنوع مربوط به محیط زیست به فعالیت مشغول شدەاند.
فعالیت این سازمانها در کردستان، بسیار پر رنگ و بشکلی مستقل تداوم داشته است.
“جمهوری اسلامی” اغلب سعی داشتە است کنشگران محیط زیست را با اتهامات ساختگی، به سازمانهای سیاسی مخالف خود و یا دستگاههای جاسوسی کشورهای دیگر منتسب سازد.
این رژیم در جهت تقابل و ضدیت با نهادهای مدنی و مردمیِ مستقل و مطیع ساختن این نهادها و مٶسسات، دەها تَن از فعالین درون جنبشهای مختلف را دستگیر نموده و با سناریوسازی و دسیسە، درصدد نابودیشان بر آمده است.
رژیم جمهوری اسلامی برای نیل به این اهداف، نه تنها از طریق اعمال خشونت بلکه بە اهالی قلم و روشنفکرانی توسل جسته است که در فضای مجازی برای تقابل و تحریف جنبشهای مستقل و خودجوش مردمی قلم بفرسایند.

٭اقدام به ساخت بیش از حد سدها که از دلایل عمدەی خشک شدن دریاچەها است، تخریب محیط زیست با پیشبرد پروژه های عظیم گوناگون از سوی سپاه پاسداران، مین گذاری و تبعات ویرانگر جنگ، آتش افروزی در جنگلها و کوهستانها، حمل و نقل فرسوده و زیرساختهای غیراستاندارد و ضد زیست محیطی مراکز و کارخانه های تولیدی صنعتی، سیستم آموزشی ناقص و ناکارآمد و اساسا ناآگاهی مسئولان و مدیران حکومتی و دەها پدیدەی دیگر کە برخواسته از حاکمیتی فاسد و تمامیت خواه است، مردم را از سر ناچاری و باوجود تجارب کم و کمبود ابزارهای لازم، وامیدارد که خودجوش و خودساخته برای حفاظت از محیط زیستشان تلاش کنند.

نهادهای مدنی حافظ محیط زیست و کنشگران این عرصه، باوجود محدودیتها و فشار نهادهای سرکوبگر، جدای از تجمعات و اعتصابات سازمایافته، می توانند با تحقیقات گسترده و انتشار مقالات مربوط به محیط زیست و یا چاپ کتاب و فعالیتهای فشرده و همه جانبەی فرهنگی، تٲثیر بسزایی بر تغییر روند اتفاقاتی که منجر به تخریب محیط زیست میباشد، بگذارند.

تلاش احزاب برای منتسب نمودن اشخاص و نهادهای مستقل محیط زیستی به خودشان در حال حاضر تٲثیراتی منفی و ناخوشایند را بدنبال خواهد داشت و چه بسا که این مسئله از تفکراتی نارس و نابالغ نشٲت میگیرد.

فعالیتهای مدنی و اجتماعی در داخل و در بطن جامعه، شالودەی یک جامعەی آگاه و باتجربه را پی میریزد و بدون شک چنین جامعەای توانایی ایجاد تحولات و پیشرفتهای بزرگ را خواهد داشت.

Behnam Fathi
2 Jul 2020

بابەتی هاوپۆل

قفس، یادداشت چهارم: پیش‌بند “به یاد سپیده فرهان”

مژگان کاوسی تا کنون دو بار بازداشت شده‌ام و هر دو بار در خانه‌ی خودم؛ …