زاگرۆس پۆست
روزانه ده‌ها حادثه کار در ایران رخ می‌دهد که تعدادی از آنها به زخمی شدن و مرگ کارگران منجر می شود و سالانە بیش از هزار کارگر قربانی حوادث کار میشوند.
زاگروس پست: نیمی از حوادث کار منتهی به مرگ در بخش ساختمان رخ می‌دهد. سالانه حدود یک‌هزار کارگر ساختمانی قربانی حوادث کار میشوند، بالا بودن حوادث کار در بخش ساختمان ناشی از نبود نظارت بر کار کارفرمایان است، در بخش حوادث بزرگترین مشکلی که در زمینه حوادث کارگران ساختمانی وجود دارد، این است که کارفرمایان الزامی برای رعایت مسائل ایمنی ندارند.
اکبر شوکت، رئیس کانون کارگران ساختمانی کشور دوشنبه ۲۱ مرداد به وب‌سایت خبری شعار سال گفتە بود که حوادث ناشی از کار در بخش ساختمان هر سال جان ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کارگر را می‌گیرد.
به تعریف قانون کار، حادثه ناشی از کار حادثه‌ای است که حین کار و به سبب آن برای کارگر بیمه‌شده اتفاق بیافتد. نظارت بر رعایت ایمنی در محیط کار بر عهده کارفرما و نهادهای وابسته به آن مانند حراست و تشکل‌های فرمایشی شوراهای کار است.
وزارت کار هم به‌طور رسمی ارگان‌هایی برای کنترل و بازرسی محیط‌های کار دارد اما نقش نظارتی آنها بیشتر بر روی کاغذ باقی است. نظری به تعداد بازرسان کار در مقایسه با تعداد کارگاه‌ها نشان می‌دهد که نهادهای ناظر در عمل نظارتی بر ایمنی و بهداشت محیط کار ندارند.
کارفرمایان با استفاده از وضعیت موجود برای پائین نگه‌داشتن هزینه‌های تولید از تعبیه وسایل ایمنی در محیط کار سر باز می‌زنند و کارگران را در موارد بسیاری بدون وسایل ایمنی به کار وادار می‌کنند.
در ارتباط با کارگران ساختمانی مشکلات دیگری نیز وجود دارد. کار کارگران ساختمانی اغلب فصلی است. آنها عموماً روزمزدند. قرارداد کار ندارند و کارفرما از بیمه کردن آنها خودداری می‌کند.
آمار دقیقی از کارگران ساختمانی وجود ندارد و تعداد آنها حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تخمین زده می‌شود. یکی از مشکلات کارگران ساختمانی نداشتن بیمه است. در سال‌های اخیر کارگران ساختمانی بارها خواستار قرار گرفتن تحت پوشش بیمه شده‌اند اما مشکل بیمه آنان برطرف نشده است.
اما در مورد کارگران بیمه‌شده نیز راه‌های گریز از رعایت حداقل ضوابط ایمنی برای کارفرما باز است، کارفرمایانی که کارگران آنها در اثر حوادث ناشی از کار دچار نقص عضو شده و یا فوت می‌کنند با جریمه یا مجازاتی روبرو نمی‌شوند.
مرگ بر اثر حوادث ناشی از کار واحدهایی اعلام میشوند که در شمول قانون کار قرار دارند و قوانین و مقررات ایمنی کار در آنها جاری است؛ به همین دلیل آمار سازمان پزشکی قانونی از قربانیان حوادث ناشی از کار نیز تنها بخشی از واقعیت را منعکس می‌کند.
مرگ در اثر حوادث ناشی از کار دومین عامل مرگ و میر در ایران بعد از تصادفات است. و ایران به لحاظ رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رده ۱۰۲ را دارد.
حوادث ناشی از کار در سال جاری روندی صعودی داشته است. سازمان پزشکی قانونی روز سه‌شنبه هشتم مرداد اعلام کرد تعداد کسانی که در سه ماهه اول سال جاری در اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده‌اند نسبت به بهار سال گذشته ۱۷، ۹درصد افزایش داشته اشت.
حوادث بسیاری در محیط کار هستند که مورد توجه رسانه‌ها قرار نگرفته و در جایی منعکس نگردیده‌اند. یک تیتر در میان سایر تیترها شاید بتواند ابعاد فاجعه را بیان کند:
“ایران با ۱۵هزار حادثه‌دیده‌ٔ کارگری در دنیا رکورددار است”.
در اعترافی دیگر خبرگزاری حکومتی مهر از رکورددار بودن ایران تحت حاکمیت آخوندها در میزان حوادث کار در سطح جهان نوشت:
“ایران با ۱۵هزار حادثه‌دیده کارگری در دنیا رکورددار است”. این را رئیس کانون کارگران ساختمانی می‌گوید. بیش از ۵۰درصد حوادث کارگری مربوط به کارگران ساختمانی است و در سال گذشته از مجموع ۲هزار فوت شده ۱۲۰۰نفر مربوط به کارگران ساختمانی بودند؛ اما هنوز کارگران ساختمانی از چتر بیمه‌ٔ فعالی برخوردار نیستند.
آسیب‌های ناشی از حوادث کارگری، در بین کارگران ساختمانی ایران بیش از ۵۰درصد کل حوادث کارگری است. هنگامی می‌توانیم به عمق فاجعه پی ببریم که دریابیم در کشورهای پیشرفته فقط در حدود ۱۷درصد از حوادث ناشی از کار مربوط به بخش ساختمان می‌شود.
آنجایی که نرخ سرسام‌آور بیکاری، نفس کارگران و زحمتکشان ایران را بریده است، آنها ناچارند برای به‌دست آوردن یک لقمه نان بخور و نمیر، به شرایط ناامن کار تن بدهند. در این حاکمیت فقط کارگران ساختمان نیستند که امنیت شغلی و جانی ندارند، این موضوع دامن‌گیر تمام کارگران است. با مرگ یا نقص‌‌عضو شدن هر کارگر، نان‌آور خانواده از چرخه‌ٔ کار کنار می‌رود و خانواده‌ٔ او برای نان شب به ارتش عظیم گرسنگان و بیکاران می‌پیوندد.
به‌دلیل نبودن قوانین حامی کارگران و نیز اجرا نشدن همان قوانین دست‌ساز حکومت، کارفرمایان ضوابط ایمنی کار را رعایت نمی‌کنند. نظارتی سیستماتیک وجود ندارد و آن میزان هم که وجود دارد ناکافی و فرمالیستی است. کارفرمایان وقتی می‌بینند اقدامی برای بازرسی از محل کار به‌عمل نمی‌آید، هیچ‌گاه درصدد ایمن کردن محیط کار برنمی‌آیند. آنان تنها سود خود را مدنظر دارند.
