«زبان مادری هر قوم و ملتی دستاوردی بنیادی و بخشی جداییناپذیر از فرهنگ آن قوم و ملت است که به رفتارهای فردی، اجتماعی، قومی و ملی اینگونه جوامع شکل و فرم میبخشد و بهسان ابزاری بیبدیل در انتقال میراث بشری عمل میکند»
محمد صدیق کبودند رییس سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان و روزنامهنگار محبوس در زندان اوین، طی اطلاعیهای به مناسبت روز جهانی زبان مادری، ضمن تبریک این روز به اقوام و ملیتهای ایرانی و دیگر ملتهای در اقلیت در دنیا، نسبت به برنامەهای پاکسازی زبانی و سیاست همگونسازی فرهنگی-هویتی ابراز نگرانی کرد.
محمد صدیق کبودوند در این اطلاعیه که آن را در زندان اوین نوشته، با اشاره به وجود آپارتاید زبانی و پروژه ضدحقوق بشری «تک ملتسازی مبتنی بر زبان واحد» در ایران، هدف از اجرای این نوع سیاستها را “فارسیزه کردن”، استحاله تدریجی و در نهایت “آسیمیلاسیون تام و تمام” اقوام و ملیتهای در ایران عنوان نموده است. متن کامل اطلاعیه محمد صدیق کبودوند را در زیر میخوانید.
به آپارتاید زبانی پایان داده شود
در آغاز، روز جهانی زبان مادری را به ملت کُرد، اقوام و ملیتهای ایرانی و دیگر ملتهای در اقلیت دنیا تبریک گفته و ضمن تقدیر از اقدام شایسته مجامع جهانی ذیربط برای این نامگذاری و تاکید بر حق اقوام و ملتهای در اقلیت بر حفظ و پاسداشت زبان مادریشان؛ مراتب نگرانی عمیق خود را از برنامههای پاکسازی زبانی و سیاست آسیمیلاسیون فرهنگی- هویتی اقوام و ملیتهای در اقلیت ایران، ابراز و اعلام مینمایم.
متاسفانه در ایران چند ملیتی زبان مادری بیش از نیمی از ساکنان کشور از جمله زبان ملیتهای کُرد، ترک، عرب، بلوچ، ترکمن و اقوامی چون مازنی و گیلکی قربانی آپارتاید زبانی و پروژه ضد حقوق بشری «تک ملتسازی مبتنی بر زبان واحد» گردیده است. هدف راهبردی این پروژه از چندین دهه پیش آغاز شده و هماکنون نیز در جریان است، درگیر ساختن اقوام و ملیتهای ایرانی با سیاست فارسیزه کردن، استحاله تدریجی و سرانجام آسیمیلاسیون تام و تمام است. این پروژه که مورد تایید و حمایت همهجانبه دولت و حاکمیت فعلی نیز هست، موجب شده تا تمامی امکانات و ابزارهای قانونی، دولتی، آموزشی، تبلیغی و رسانهای در خدمت زبان فارسی و سیاست پارسیسیزاسیون قرار گیرد. این در حالی است که زبان مادری دهها میلیون کُرد، ترک، بلوچ، عرب، ترکمن و… نه تنها از هرگونه حمایتی محروم و ممنوع از تعلیم و آموزش گردیدهاند بلکه در ازای برنامههایی با هدف تخریب ریشه و اساس زبان اقوام و ملیتها، دولت هماکنون از طریق دهها مرکز رادیویی و تلویزیونی محلی و دولتی در قالب پخش برنامه به زبانهای محلی در حال وارد ساختن ضربات کاری و ویرانگری بر پیکره و بنیان و اصالت این زبانها است.
اما باید خاطرنشان نمود که زبان مادری هر قوم و ملتی دستاوردی بنیادی و بخشی جداییناپذیر از فرهنگ آن قوم و ملت است که به رفتارهای فردی، اجتماعی، قومی و ملی اینگونه جوامع شکل و فرم میبخشد و بهسان ابزاری بیبدیل در انتقال میراث بشری عمل میکند. زبان مادری هر قوم و ملتی فارغ از چارچوبهای سیاسی حاکم و صرفنظر از در اقلیت و یا در اکثریت بودن، نماد موجودیت و نشان فرهنگ، تاریخ، همبستگی، پیوستگی و هویت آن قوم و ملت است. از اینرو حق بهرهگیری اقوام و ملتها از زبان مادری و حق حفظ و پاسداشت آن به مثابه یک دستاورد و یک ابزار و هم نماد و نشان ملی- قومی از حقوق بنیادین و انتقالناپذیر بشر و جوامع انسانی است و همانگونه که اسناد بینالمللی حقوق بشر بر محترم شمردن این حقوق تاکید دارند، باید حق برخورداری از آموزش و زبان مادری برای همه اقوام و ملیتهای ایرانی به صورت ریشهای و بنیادی تضمین و تامین گردد، باید به تبعیض و آپارتاید زبانی و نقض حقوق فرهنگی پایان داده شود و ممنوعیتها ملغی و موانع موجود برچیده شود تا ملیتهای کُرد، ترک، بلوچ، عرب، ترکمن و هر قوم ایرانی بتوانند زبان خود را به فرزندانشان بیاموزند و با زبان مادری خویش آزادانه تعلیم و آموزش ببینند و از این طریق زبان و فرهنگ و هویت قومی- ملی خود را حفظ و تقویت نمایند.
تهران- زندان اوین
محمدصدیق کبودوند
فوریه 2014- اسفند 1392