زاگرۆس پۆست
بیرەوەرییەک لە ساڵانی دوورتر:
ئەمڕۆ لە 14مین ساڵیادی کۆچی شاملودا هێزەکانی رژیم پیشیان بە کۆڕی هۆگرانی شعری شاملو گرت. ئەڵبەت ئەوە هەوڵێکی زەبوونانەیە، بیر و فەلسەفەی شاملو لە شعرەکانی دا زیندووە و سروودی ئازادی و یەکسانی مرۆڤ دەچریکێنێ.
دنیاى ئه‌ندێشه و شیعرى شاملو هێنده به‌رین و فراوا‌نه که دۆست و دوژمن حاشاى لێ ناکه‌ن. بۆ نموونه شاملو شیعرى به‌ناوبانگى “حمالان پوچى” بۆ ده‌سه‌ڵاتدارانی رژێمى ئیسلامى نووسیوه، ئەڵبەت ئەم شعرە لە ئێران قاچاخە و تەنیا لە کتیبی “مدایح بی صلە’ چاپی سوئێد دا چاپ کراوە. به‌ڵام بڕوانن ده‌زگاى ئه‌منیه‌تى رژیم (اطلاعات) چۆن ئه‌و شیعره‌ى شاملو چه‌واشه ده‌کات:
ساڵانێک دوورتر کە هێشتا لە رۆژهەڵات دەژیام، چەند شعرێکی شاملوم بە کوردی تەرجمە کردبوو، بەهاری ساڵى 1999 سێ دانە لەو شیعرانە لەوانە “با مردووه”، “سزا” و “شه‌وانه”، له رادیۆى ده‌نگى کۆمەڵەوە به‌ناوى نهێنى “زه‌رده‌شت” بڵاوبوونه‌وه. وەک وتم ئه‌وکات من هیشتا له ئێران ده‌ژیام و هه‌ر به‌مهۆیه به‌ناوى نهێنى شته‌کانم بڵاوده‌کرده‌وه. به‌ڵام سێ ساڵ پاش بڵاوبوونه‌وه‌ى ئه‌و شیعرانه لە پایزى 2002، بەهۆی خەیانەتی مەرگەوەڕێک ناوى نهێنى زه‌ردەشت که‌شف کرا و ئەمن گیرام. سیخوڕەکان لە کاتی ماڵ پشکنین دا پوستێرە شعرێکی شاملو کە لەسەر دیواری ژوورەکەم هەڵواسرابوو، بەرقەوە دڕاندیان. لە درێژەی بازجوویی {لێپرسینەوە}دا بۆم دەرکەوت کە دەزانن شاملوم خۆش دەوێ و چەند شعرێکیم تەرجمە کردووە… کابراى “بازجو” پێى وتم:
– شیعرى “حمالان پوچى”ت تەرجمە کردووه؟
وتم: نا.
ئەڵبەت ئەوکات حاڵ و وەزعی دەروونیم هیندە وێران و شێواو بوو کە هەر نەمدەزانی باسی کام شعر دەکات. بەهەرحاڵ، پاش پرۆسەیەک لە ژووری ئینفرادی، لێپرسینەوە و شکەنجەی رۆحی، لە دواین رۆژەکان دا، دیسان هاتەوە و پێی وتم:
– تۆ شاملوت زۆر خۆش ده‌وێ و قسه‌کانىت قه‌بوڵه، شعرەکانیت تەرجمە کردووە. بەڵام گوێ بگره با ئه‌م شیعره‌یت بۆ بخوێنمه‌وه با بزانى شاملو دیمەنی خۆى {ئێوه و ئپۆزیسیۆن} چۆن ده‌کێشێ و وێنه‌ى ئێمه چۆن ده‌نه‌خشێنێ!
کابراى بازجو ئه‌م شیعره‌ى له‌به‌ر خوێنده‌وه:
“حمالان پوچى مرزهاى تحمل را شکستند.
تکبیر برادران!
همسرایان وحدت با حنجره‌هاى بى اعتقادى
حماسه‌هاى ایمان خواندند.
تکبیر برادران!
کودکان شکوفه افسانه‌ى دوزخ را تجربه کردند.
تکبیر برادران!
ما با نگاه ناباور فاجعه را تاب اوردیم
هیچ کس برادر خطابمان نکرد
و به تشجیع ما تکبیرى برنیاورد
تنهایى را
و خاموشى را تاب اوردیم
و همچنان در اعماق خاکستر مى تپیم.”
پاشان گوتى:
“له سێ دیمه‌نى سه‌ره‌تاى ئه‌م شیعره‌دا بارودۆخى ئێمه نه‌خشێندراوه که ئێجگار سه‌رکه‌وتوانه‌یه. به‌ڵام بڕوانه چۆن باسى ئێوه ده‌کات:
هیچ کس برادر خطابمان نکرد
و به تشجیع ما تکبیرى برنیاورد.
تنهایی را …
و همچنان در اعماق خاکستر مى تپیم.”
هەرچەند کابرای سیخوڕ ئەم شعرەی بە مەبەستێکی ئەهریمەنی و بۆ مەرامێکی گڵاو بەکار هێنا. بەڵام هەتا ئێستاش راستیەکی تاڵ تراژیکی تێدایە. ئەگەرچی شعری شاملوو زیندووە و بانگەوازی ئازادی دەچریکێنێ، بەڵام تا ئێستاش جەهل و جنوون دەسەڵاتدارە و لایەنگرانی بیر و شعری شاملو در اعماق خاکستر می تپند…
ئەمڕۆش نەیانهێشت بەئازادی رێز لە یادی شاملو بگرن.
