سازمان عفو بینالملل در گزارش سالانه خود که روز چهارشنبه ۱۸ فروردین منتشر شد با انتقاد از «وضعیت حقوق بشر در ایران» اعلام کرد که در سال ۲۰۲۰، از مجازات اعدام به نحو فزایندهای به عنوان سلاحی برای سرکوب سیاسی معترضان، مخالفان و اعضای گروههای اقلیت مورد استفاده قرار گرفت.
این سازمان به اعدام روحالله زم، مدیر کانال تلگرامی «آمدنیوز»، اشاره کرده و نوشته است که اعدامها در پی دادگاههای غیرمنصفانه اجرا شدند و تعداد قابل توجهی از اعدامشدگان از اعضای اقلیت کرد ایران بودند.
عفو بینالملل از افزایش استفاده از اعدام به عنوان «سلاحی برای سرکوب سیاسی» یاد کرده و به اعدامهای مخفیانه و اعدام افرادی اشاره کرده است که به گفته آن، در زمان وقوع جرم زیر ۱۸ سال سن داشتند.
پیشتر، سازمان حقوق بشر ایران که به رصد و تحلیل وضعیت حقوق بشر در ایران میپردازد، در سیزدهمین گزارش سالانه خود اعلام کرده بود که در سال ۲۰۲۰، حداقل ۲۶۷ نفر در ایران اعدام شدهاند.
در بخش دیگر از گزارش سازمان عفو بینالملل به سرکوب آزادی بیان، استفاده غیرقانونی از قوای قهریه برای سرکوب اعتراضات و بازداشت بیضابطه صدها معترض، مخالف، دگراندیش و مدافعان حقوق بشر اشاره شده است.
خشونت و تبعیض نهادینه شده علیه زنان و اقلیتهای قومی و مذهبی و همچنین ناپدیدسازیهای قهری، شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه و غیر انسانی به صورت گسترده و سازمان یافته، همراه با مصونیت مرتکبان از مجازات از دیگر محورهای گزارش عفو بینالملل است.
شلیک موشک سپاه به هواپیمای مسافربری اوکراین در فضای هوایی ایران و مخفیکاری و سرپوش گذاشتن اولیه مقامات ایران روی آن، مورد دیگری است که عفو بینالملل به آن اشاره کرده و نوشته است: «نیروهای امنیتی با استفاده غیرقانونی از قوای قهریه، از جمله شلیک گلولههای ساچمهای نوک تیز، گلولههای لاستیکی، گاز اشکآور و اسپری فلفل، تجمعات مسالمتآمیز افراد معترض به سرنگونی هواپیمای اوکراینی و دادخواه را سرکوب کردند و معترضان را با لگد، مشت و وسایل مختلف مورد ضربوشتم قرار دادند و دهها نفر را به صورت بیضابطه دستگیر کردند».
در پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین که روز ۱۸ دی ۹۸ با شلیک دو موشک سپاه پاسداران سرنگون شد، ۱۷۶ نفر کشته شدند که ۱۴۶ نفر از آنها ایرانی بودند.