١- آرشیوهای گمنام !
عکس های تاریخی وزن و بافت ویژەای داشتە و مسیر قلم زنی راتعیین کردە واکثرا الهام بخش تراوشات فکری هستند. اگر تاریخی غرق در خون و اهانت و بیعدالتی نوشتە شدە ، تاریخی است کە فاشیزم اسلامی خالق آن بودە است. ارتجاع اسلامی مستقیما برای آزادی و دمکراسی تابوتی میها نمود ، تا آزادی را بگور بسپارد. بعد از انقلاب ٥٧ علیرغم سیاست اختناق و سرکوب و ترور در کردستان ، زنان و دختران در راهی سخت و پر مخاطرە قدم گذاشتند. آنها وارث سنن اومانیستی و کلتور بشردوستانە و نیک اندیشی و ره پویان صادق برابری زن و مرد بودند. فاشیزم اسلامی حیات معنوی شهروندان را تخریب و بە انحطاط و ابتذال کشاند. سنن و ارزش های جوامع واپس گرای بیابان های عربستان را درشیوەهای متحجرتر و عقب ماندە تر اقتباس و تحمیل نمود. در کردستان فاشیزم اسلامی نتوانست حضور زنان و دختران را کە با سرهای افراشتە و عزت نفس قالب هارا درهم شکستە ودر مبارزات مدنی و بالندە شرکت داشتندبە حاشیە براند .
٢- اصطکاک دین با نوآوری :
نمونەهای دیگر حکومت واتیکان در سرزمین ایتالیا بود. بمنظور شکست سوسیالیسم آنزمان و تفکرات عدالت خواهانە و بشر دوستانە ، از فاشیست های ایتالیا وعالیجناب بنیتو موسولینی پشتیبانی و دفاع نمودند. محاکمات گالیلە در کلیسا کە معتقد بود کرەی زمین میگردد، نمونەی بارز مخالفت دین با علم و دانش بود. انتقامهای خونین باورمندان دینی پرنسیبی غیرە انسانی میباشد. جامعەی سیکولار و مدرن احترامی برای پرسودترین شغل در دنیای معاصر کە” تجارت دین” است، قایل نیست و نمیتوانداسیر و دنبالە رو فرهنگ منحط بیابانی باشد .
٣- مصمم و صاحب ارادەی سیاسی :
زنان و دختران بر علیە سنت های رایج و کلاسیک و سیستم مردسالاری و آپارتاید جنسی و تحقیر و سنگسار بمبارزەای بی امان برخاستند و در این کارزار قیمت گزافی نیزپرداخت کردە و ، مصمم بودندتا وجدان های ناآگاە ، را آگاە و بیدار نمایند. همزمان سفری از تونل تاریخ را شروع کردند. دوران های گذار و سختی را بر علیە دو اتوریتە یعنی فاشیزم دینی و خانوادەی سنتی را پشت سرنهادند. با فرهنگ حجاب و مقنعە و چادر کە مضمون ،شکل و وسیلەی تحقق ایدئولوژی بنیاد گرائی در حکومت های اسلامی است در افتادند. اگر چە شنودها وارگان های جاسوسی دوران شاە بصورت ارثی بە فاشیزم اسلامی رسید اما بی محابا در مبارزات میلیونی شهرها و مارش عظیم بسوی شهر مریوان شرکت فعال داشتە و مبارزات مدنی و مدرن را نمایندگی میکردند.اکنون حملات شب پرستان، تاریک اندیشان و جنگ طلبان و اشخاص روان پریش همچنان بر علیە زنان و مدرنیتە ادامەدارد. زنان بازندەای اصلی در سیستم های متحجر و کلاسیک هستند .
٤- دستاوردهای عظیم !
تاریخ جنبش انقلابی کردستان محصول تلاش زنان و مردان سکولار برای از پای درآوردن ” نابرابری های اجتماعی” و برقراری” عدالت اجتماعی ” بود. کۆمەڵە برای اولین بار در تاریخ جنبش انقلابی سراسر کردستان ، زنان و دختران را بە مبارزات مدنی و منسجم دعوت کردو سازماندهی نمود. روند این جریان از سال ١٣٥٧ درکردستان و خصوصا مریوان شروع و، منجر بەدستاوردی عظیم و دمکراتیک بنام “اتحادیە زنان” گردید کە در مبارزات خلق کرد نو آور، وزین و احترام برانگیز است. اتحادیەی زنان با دگم های دینی – مذهبی مرزبندی خردمندانە داشت. طیف چپ وانقلابیون مریوان خصوصا سیمای تابناک جنبش انقلابی کردستان، کە راە سخت مبارەز را تا پایان تلخش با سربلندی پیمود، اتحادیە زنان را کمک های ارزندەای نمودند. در این ارگان دمکراتیک حضورزنان دگراندیش نیزعادی بود. زنان از گذرگاە های سخت عبور کردە و بەپایگاە رفیع اجتماعی رسیدندو، در تلاش بودند کە ابزار و سیستمی دمکراتیک را سازمان دادە کە در آن “پل های صلح ” رابین اقشار گوناگون جامـعە برقرارسازند.ایدە های انقلابی واومانیستی وجە مسلط کردارو پراکتیکشان بود. زنان در تشکیلات بنکەها و در مواردی شوراها حضور چشم گیرداشتند.این تشکل ها قالب و فورم ارگانهای دمکراتیک و مردمی را نمایندگی میکردند. با این وصف جنبش انقلابی کردستان با جنبش فیمینیستی تقریبا بیگانە بود .
٥- غدر و کج اندیشی !
مبارزات گستردەای زنان و دختران در پهنەی کردستان ، در مواردی با مواضع التقاطی و اکثرا بالندە و پیشرو ، باپیروزی ها و کاستی های روبرو بود. پروسەی پرافت و خیز مبارزات خونین و مسلحانە در کردستان ، در مواردی با دیدگاەهای پوپولیزم همراە بودە است. کمیتەی مرکزی کۆمەڵە از انتخاب زنان در نقاط کلیدی و هرم رهبری روی بر تافتە و خالق پدیدەهای کج اندیشی و سکتاریزم درتشکیلات بودند. اگرچە پتانسیل و ظرفیت و آمادگی زنان برای پذیرش مستولیت ها در سطح پائینی نبوداما شرایط ارتقا برای زنان مهیا نگردید و تبعیض های ناروائی را روا جلوە دادندو سرنوشت آنان در کمند محفل موکریان اسیر گشت. رهبری کۆمەڵە بعداز کنگرەی دوم و همزمان پاسیو و منفعل بودن خود زنان، زمینەهای بی اعتنائی در مورد شایستگی و رهبری زنان را بە شیوەهای دردناک فراهم نمود. همزمان مردان شایستە و همەجانبە و صادق جنبش رانیز، بە مدارهای پائین پرتاب و باحضورشان در هرم رهبری مخالفت میگردید. مردان و زنانی در تشکیلات کۆمەڵە بودند کە ارادەی سیاسی و توانائیهایشان بمراتب بیشتر از بعضی از اعضا کمیتەی مرکزی بود. همسوئی وسکوت همەی تشکیلات بطور آشکارمواضع نارەوای رهبری را تایید مینمود. ناسیونال – شوینیست های ایرانی آخرین ضربات مهلک را بە کومەلە وارد کردە و باچمدان هایشان بسوی اروپا فرار کردند. جنبش صلح طلبانەی کردستان دردها و نقاط مشترک بسیار وسیعی برای اتحادو تفاهم و پلاتفورم مشترک بین دیدگاەی مختلف داشتە و نیازی بە انشعابات و اختلافات نبود ،گویا اختلافات عقیدتی و ایدئولوژی بودە و آنها بمیل خودشان این کدورت ها را بزرگنمائی کردند . در پروسەی جدائی ها ادعاهای ارائە شد کە اساسا مورد اعتمادشهروندان کردستان و انسان های صاحب نظر نبود . سپس اختلافات سلیقەای و شخصی و انشعابات مکرر، در راستای مصالح خصوصی و تقویت بیماری مزمن سکتاریسم ،ظهور کردوباری بهر جهت زنان بمقام رهبری رسیدند.
٦- یاد بزرگوارشان :
یاد و خاطرەی زنان و دخترانی کە در جریان مبارزات صلح طلبانە و انقلابی کردستان اسیرو در زندان های اسلام سیاسی مورداهانت های وقیح ومشمئز کنندە و آزار و شکنجە و مرگ سرفرازانە گشتند، در پروسەی زمان جاویدان بودە و هست. بیگمان تاریخ باسعەی صدردستە گلهای سرخ و خوش بو و چشم نواز را تقدیمشان میکند. زنانیکە درمیدان نبردباحکومت های توتالیتر اسلامی جان سالم بدر بردە و زندگی شرافتمندانەای دارند،نیز شایستەی قدردانی و احترام هستند . تمام
در پاییزسال ١٣٥٨ این عکس در گورستان تایلەی سنندج و نزدیک پیکرەی مهندس شریف زادە گرفتە شدەاست .
ایستادە از سمت چپ: سویبە باباحاجیان ،طلعت خالدی ،دادە نجیبە ، پروین نودینیان و منیرە محبوبی .
نشستە از سمت چپ: ناهید بهمنی ، سامان ، معصوم خالدی ،ملکە مصطفی سلطانی و نسرین زکریائی . مارش عظیم زنان و دختران سنندجی ، در بستر یک حرکت مدنی و پشتیبانی از کوچ تاریخی مریوان، تابستان ١٣٥٨ خورشیدی.
اردیبهشت ١٣٩٩