كوردستانی باشوور لەبەردەم مەترسی بە داعشبوون

داعش ئەمڕۆكە بوەتە هێزێ كە لە راستیدا ئەمریكا‌و ئیسرائیلیش وەك دوو وڵاتی زلهێز كەوتوونەتە مەترسیەوە‌و ئەمەش هەڕەشەیەكی گەورەیە نەك هەر بۆ ئەو دوو وڵاتە بەڵكوو بۆ زۆربەی وڵاتانی ناوچەكە‌و رووبەڕووبوونەوە لەگەڵ داعش لە ئێستادا كارێكی ئاسان نیە‌و ناتوانن پەل هاویشتنی ئەم رەوتە لە ناوچەكە لەبەر چاو نەگرن.

داعش شەڕێكی دەسپێكردووە كە بە بڕوای من لە داهاتوویەكی نە زۆر دوور هەموو ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەگرێتەوە‌و بە تایبەت ئەو وڵاتانەی پشتیوانی تیرۆریزم دەكەن، لەوانە ئێران‌و لوبنان‌و تەنانەت توركیەش. جیا لەعێراق‌و سوریە كە چاوەڕوان ناكرێت بەمزووانە ئەم شەڕە كۆتایی پێ بێت. وڵاتە عەرەبە سوننە شوێنیستەكانیش پێیانوایە سووریە دوایین مەیدانی سەركەوتنی داعشە‌و بەمشێوە ئەوانیش بە تەواوی پشتیوانی لێدەكەن.

داعش بزوتنەوەیەكە لە سوننە پێكهاتووە‌و گەورەترین هێزی ئەم بەرەیە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و پشتیوانی ماڵی‌و تەسلیحاتی زۆر باشی لێدەكرێ‌و رۆژانە بە ملیۆن دۆلار یارمەتی پێدەگات كە ئەم هێزە لە سووریە ( شام ) دامەزراوە‌و دەیەوێت حكوومەتێكی ئیسلامی عێراق‌و شام پێك بهێنێت كە گوایا سەدامیش تا پێش كاتی دەسبەسەركرانی بڕیاری دامەزرانی هێزێكی لەو چەشنەی دابوو. شەڕەكە لە سوریە هەمووانی لێ ئاگادارین كە رۆژانە دەیان كەس لە خەڵكی ئاسایی دەبنە قوربانی‌و توندوتیژیەكی زۆریشی لە ناوچەكە بەرانبەر ژن‌و منداڵ‌و جەماوەری خەڵك دەسپێكردووە‌و دەست لە هیچ جینایەتێك ناپارێزێت.

لەوانەشە هەر لەوێوە جەولان بگرێتەوە‌و شەڕەكە بكێشرێتە ئیسرائیل كە ئاگرەكەی پێدەچێت زۆربەی ناوچەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بگرێتەوە. دیارە لە عێراقیش لەپێش چاوی هەموومانەوە رۆژانە داعش لە فەلووجە‌و رۆمادیە هەموو شارەكانی دیكەی عێراق‌و تەنانەت كەركووك‌و دەوروبەری شەڕێكی ماڵوێرانكەری دەسپێكردووە كە رۆژانە بە هۆی تەقینەوە‌و هێرشەكان دەیان كوژراوی لێدەكەوێتەوە. بەڵام ئەوەی جێی داخە بۆ ئێمە كورد كە دەمەوێ ئاماژەی پێ بدەم ئەویش ئەوەیە كە كوردستانی باشوور لە ژێر كاریگەری ئەم حیزبە ئیسلامیانە كە ژێربەژێر ‌و ساڵەهایە بە پشتیوانی‌و یارمەتی وڵاتانی دەوروبەر لەوانە ئێران پەرە بە پرۆژەی گەشەی بە ئیسلامیكردنی ناوچەكە دەدەن، ئێستاش بۆ بەرگریكردن لە ئیسلامی سیاسی خەریكی پەروەردە‌و رێكخستن‌و هاندانی خەڵكانێكن بۆ رۆیشتنە نێو داعش‌و بەهێزكردنی سەرجەم رەوتە ئیسلامیەكان بۆ رووبەڕووبوونەوەی هێزی عەلمانی لە ناوچەكە. هەر بۆیە لەو ماوە كورتەدا ‌و بە پێی ئەو ئامارەی لەبەردەستدایە تا ئێستا زیاتر لە 50 كەس لە خەڵكی باشووری كوردستان لە نێو داعشدا خۆیان تەقاندوتەوە، كە بە جیهادكردن ناوزەدیان كردووە‌و ئەم دیاردەش رۆژانە لە پەرەسەندندایە.

لێرە لە باشوری كوردستان رەوتە ئیسلامیەكان بە شێوەیەكی بەربڵاو لق‌وپۆیان بۆ قووڵایی كۆمەڵگای كوردیی هاویشتووە‌و 16 كورسی پەرلەمانی هەرێمی كوردستانیان وەرگرتووە كە خەریكە روخساری كوردستان لە ژینگەیەكی ئازاد‌و خوازیاری پێشكەوتن دەگوازێتەوە‌و دەیكاتە كۆمەڵگایەك كە مزگەوت‌و مەكتەبی ئایینی دەبێتە پێناسەی. هەرچی پێیان خۆش بێ ئەنجامی دەدەن وەكوو ژن كوشتن، ئاورتێبەردانی شوێنە گشتیەكان بە بیانووی شوێنی بێ ئەخلاقی‌و تێكدانی مەزاری شاعیرانی گەورەی ئەم نیشتمانە‌و شكاندنی پەیكەری خۆشەویستی‌و لە هەمووشی سەیرتر كەشێكیان خولقاندووە كە خۆدانەپۆشینی ژنانیان كردوەتە عەیبەیەكی گەورەی كۆمەڵایەتی. لە لایەكی دیكەشەوە ئەو حیزبە دەسەڵاتدارانە سەرقاڵی كێشەی ناوخۆیی‌و ململانێكانی خۆیانن، وە هیچ ئاوڕێك لەو دۆخە‌و داهاتووی ئەو كۆمەڵگا نادەنەوە كە ببینن ئەو رەوتە ئیسلامیانە لە حاڵی داڕشتنی پیلانێكی درێژخایەنن بۆ بە ئیسلامیكردنی سەرجەم دام‌و دەزگا حكوومیەكان‌و داسەپاندنیان بەسەر تاك بە تاكی ئەو كۆمەڵگا. لەم دۆخەی لە ساڵانی رابردوو هاتوەتە پێشەوە تەنیا‌و تەنیا لە قازانج‌و بەرژەوەندی ئەو رەوتە ئیسلامیانەدا بوو كە لەو بۆشاییەی لە هەرێمی كوردستاندا پێكهات سەر بهێننە دەرەوە‌و بێنە گۆڕەپانی سیاسی لەم باشووری كوردستانە.

ئێستا پرسی پەرەسەندنی ئیسلامی سیاسی لە باشووری كوردستان كە لە لایەن رەوتە ئیسلامیەكانەوە نوێنەرایەتی دەكرێت، پێویستە لە لایەن رووناكبیران‌و نووسەران‌و رێكخراوە مەدەنیە پێشكەوتووەكان بدرێتە بەر باس‌و لێكۆڵینەوە‌و مەترسی پەرەگرتنی ئەم دیاردە بۆسەر باشوری كوردستان توێژینەوەی لەسەر بكرێت. بۆیە دەسەڵاتی سیاسی، كۆمەڵگای مەدەنی‌و جەماوەری خەڵكی باشووری كوردستان پێویستە ئاوڕێكی جیددی لەم پرسە بدەنەوە‌و هەست بە مەترسیەكانی پەرەی ئیسلامی سیاسی لەم هەرێمە بكەن. چونكە رۆچوون بە نێو ئەم بابەتە خاوەنی گرینگیە‌و كۆمەڵگای باشوور دەبێ لەوە تێبگات كە داعش‌و ئەوانەی ئەمڕۆ بە ناوی ئیسلامی سیاسی چالاكی دەكەن دەچنەوە سەر یەك رێچكە‌و ئەوانەی ئێستا بە ناوی رەوتە ئیسلامیەكان كورسیەكانی پەرلەمانیان بۆ خۆیان دەستەبەركردووە، بەستێنی گەشەی بیرۆكەیەكیان خولقاندووە كە لە داهاتوودا دژی ئامانجەكانی راپەڕینی خەڵكی كوردستان‌و ئاواتە لە مێژینەكانی ئەم گەلە هەڵدەگەڕێتەوە.
كەریم كەریمی
2014/03/03