برتولت برشت: کسی که حقیقت را نمی داند و آنرا انکار می کند ، فقط انسان احمقق و ابلهی است . اما کسی که حقیقت را میداند و دروغ می گوید ، انسان تبهکاری است .
یکی از محبوب ترین ،نویسندگان رئالیست آذربایجان ” صمد بهرنگی ” است . تراوشات فکریش را بیشتر به زبان فارسی و سپس به زبان شیرین ترکی می نویشت . انسانی والا، معلمی دانا و نویسندهای جسور بود . زمانیکه اکثر روشنفکران ایران ، در آثارشان با ایما و اشاره و درلابلای نهفتهها ، پیام و راز دلشان را می نگاشتند ، آقای صمد بهرنگی بی محابا و باجسارت برعلیه ظلم و ستم و نظام شاهنشاهی می نوشت . هر گز حاضر نشد برای ادای حرف شین از کلمه شهبانو و ادای حرف پی ،از کلمه پادشاه در کتابش استفاده کند . ستم ملی در سرزمین آدربایجان رابشیوه های آشکار ،در کتاب هایش منعکس کرده است . خیلی زود بفکر کودکان افتاد و برایشان قصه و داستان نوشت . یک نسل از جوانان ایران را با کتاب هایش پرورش داد . تیز بینی ، شکاکیت، ستم های اجتماعی ، آموزش و پرورش مسخره دوران شاه، دستگاه جهنمی ساواک، ستم بر رنجبران وتولید کنندگان نعمات مادی ، شوینیزم ملت صاحب حکومت ، سانسور ، بی تفاوتی قشر بی تفاوت ترک زبانهای مرفه ، ستم ملی بر ملت های دیگر ساکن فلات ایران ، شیرازه داستان ها و کتاب های صمد عزیز بود . جوانی کم تجربه و تازه پا بمیدان کنجکاوی ها گذاشته بودم صمد، را در تهران با کوله باری از تجربه و دانش ملاقات و دیدار کردم . صمد متواضعانه و با لبخندههای نمکینش ، از احترام و یگانگی بنده استقبال جالب و فراوانی نمود . حتی یادم هست در آن لحظه کتابی در دستش بود ، و با قدرت کلام نافذش مرا مجذوب کرده بود .بدل نزدیک، بی ریا، خاکی ، صبور و آمادهی شنیدن صحبت هایم بود . از دیدگاه روانی و عاطفی ، همین پدیده مرا فوق العاده به او نزدیک کرد . جایگاه والای صمد بهرنگی را من نمیتوانم داوری کنم ، زیرا تاریخ قضاوت خویش را کرده و خواهد کرد . اما اجازه دارم بگویم ، که این انسان نویسندهای چپ ، عدالتخواه، آزاده ، سیکولار،پیشرو، ترقی خواه و در گذار نویسندگی نو آور بود . صمد همیشه با تحولات جهانی و تغییرات در ساختار فکری و اندیشه ، همسو بوده و هرگز از پذیرش افکار نو ،روی گردان نبود . در زمینهی انحطاط فرهنگی ایران و سیستم پوسیده ی آن نقد های جالب و کوبندهای در قالب ساتیر و طنز نوشت . یک متخصص برجستهی آموزشی بود ودر بستر تحولات پیداگوگی و آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان صاحب نظر و کار شناس بود . قدر مسلم انست اگر زنده بود ، مسبب تحولات عظیم فرهنگی و آموزشی ، در جامعه راکت ایران می گردید . و پیش بینی می شد ، جایزه نوبل به او تعلق گیرد. هزاران انسان در ایران با ایدهها ، تفکرات و کردار های نیکش ، پرورده شدند و صمد را بعنوان “معلم ” ی شریف بیاد دارند . شایسته است که آزادیخواهان ایران ،مجسمهی آقای صمد بهرنگی را در مرکز شهر تبریز نصب کنند . یاد ضمد بهرنگی و همهی معلمین صادق و جانباختهی ایران بخیر !
( ر – م س ) اول خرداد1394