سازمانهای حقوق بشری در گزارشهایی نسبت به بازداشتهای گسترده فعالان عرب اهواز ابراز نگرانی کرده و هشدار دادهاند.
دیدبان حقوق بشر و عفو بینالملل در گزارشهایی، درباره بازداشت دهها نفر از فعالان اجتماعی و سیاسی عرب خوزستان توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کردهاند. خبرها حاکی از آن است که در میان بازداشت شدهها تعدادی کودک حضور داشته است. بنا بر گزارش دیدبان حقوق بشر در ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴، به نقل از فعالان اهوازی و اعضای خانواده بازداشت شدگان، بسیاری از بازداشتها درآستانهی سالگرد تظاهرات ضد دولتی عربها در ماه مارچ، توسط مردان نقابدار مسلح وابسته به سرویسهای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی بوده است. عمدهی بازداشتها در ساعات پایانی شب و یا اوایل بامداد صورت گرفتهاست. سازمانهای حقوق بشری ابراز نگرانی کردهاند که مردم این منطقه تنها «به دلیل عقاید سیاسی شخصی» و «ابراز عمومی فرهنگ و هویت عربی» بازداشت شدهاند.
حسیبه حاج صحراوى، معاون خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین الملل گفته است: «مقیاس گزارش از بازداشت فعالان عرب اهوازی در هفتههای اخیر عمیقا نگرانکننده است.»
این سازمان همچنین از دولت ایران خواست تا به خانوادههای بازداشت شدگان، اطلاعاتی درمورد «محل نگهداری و وضعیت حقوقی» آنها ارایه دهد.
فعالان اهوازی عرب خارج از ایران، به سازمان عفو بینالملل و دیده بان حقوق بشر گفتهاند که نیروهای امنیتی دست کم ۷۸ نفر، و احتمالا بیش از ۱۰۰ نفر را در اواسط ماه مارس ۲۰۱۵ در اهواز و دیگر شهرها و روستاهای اطراف بازداشت کردهاند. آنها گفتهاند این افراد به دلیل مشکوک بودن به رهبری تظاهرات و تجمعات بازداشت شدهاند.
این دو سازمان در ارتباط با زمان و نحوه بازداشتها به نامهای حاتم عبیات ۳۵ ساله و مصطفی حیدری ۱۷ ساله، دو شهروند عرب ساکن حمیدیه و اهواز، در تاریخهای ۶ و ۷ آوریل اشاره کردهاند. مقامات امنیتی تاکنون از ارایه هرگونه اطلاعات در مورد محل نگهداری این دو نفر خودداری کردهاند. به گفتهی حسین معیدی، عبیات در زمان بازداشت قبلی (۲۰۰۵)، بدون دسترسی به وکیل و هرگونه ملاقات با خانواده در سلول انفرادی بازداشتگاه وزارت اطلاعات اهواز مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفته بود. نیروهای امنیتی، همچنین از عبیات خواسته بودند به داشتن ارتباط با کشورهای خارجی و درگیری در فعالیتهای مسلحانه اعتراف کند.
به گزارش دیدبان حقوق بشر، بازداشت مصطفی حیدری، در ۷ آوریل به دلیل نقش او در برنامهریزی در تظاهرات مسالمت آمیز بوده است. عموی او، عبدالرحمان حیدری به عفو بینالملل گفته است نیروهای ضد شورش با ماسک و لباس سیاه ساعت ۲ بامداد به خانهی آنها حمله کرده و بدون ارایهی حکم، این نوجوان را بازداشت کردهاند.
گفتنی است در هفتههای گذشته، در پی مرگ یونس عساکره، دستفروش عرب خرمشهری صحنههای درگیری و اعتراض در خوزستان بالا گرفته و فضای استان به شدت امنیتی شده است. پس از آن در ۲۶ اسفند ۹۳، پلیس ایران اخباری مبنی بر بازداشت تعدادی از تماشاچیان عرب در بازی الهلال و فولاد در ورزشگاه غدیر، منتشر کرده است.
دیدبان حقوق بشر مینویسد خوزستان یکی از استانهای بزرگ کشور است که بسیاری از ذخایر نفت و گاز ایران در این استان قرار دارد و دارای جمعیت بزرگ عرب به تعداد حدودا ۲/۵ تا ۵ میلیون نفر است. این استان با وجود ثروت فراوان با محرومیتهای شدید اجتماعی و اقتصادی و همچنین سطح وسیعی از آلودگی هوا و آب رنج میبرد. حومههای شهری عموما فقیر هستند و از امکانات اولیه، محرومند. دولت به طور سیستماتیک علیه آنها تبعیض قایل میشود و در خصوص اشتغال، مسکن، دسترسی به امکانات در شرایط مناسبی به سر نمیبرند.
این سازمان همچنین به «عدم توانایی در استفاده از زبان مادری» در این منطقه اشاره کرده و آن را «منبع خشم عمیق و سرخوردگی» دانسته است.