فعالیت و حضور نظامی ایران در جنگهای داخلی سوریه و عراق ابعادی گسترده یافته است و بنا به برآورد کارشناسان نظامی، از سال ۲۰۱۱ تا کنون ایران حدود ۹ تا ۱۵ میلیارد دلار فقط در سوریه هزینه کرده است.
سایت آلمانی اشپیگل آنلاین در گزارشی به بررسی حضور نظامی ایران در کشورهای منطقه و هزینههای مرتبط با آن، بهویژه در کشورهای عراق و سوریه پرداخته است.
بنا به این گزارش، ایران هم اکنون در دو جنگ در کشورهای عراق و سوریه شرکتی فعال دارد و در مقایسه با دیگر نقشآفرینان بینالمللی و منطقهای، هیچ کشوری به حد ایران در جنگهای داخلی کنونی عراق و سوریه مستقیماً درگیر نبوده است.
این گزارش می افزاید، ایران کمکهای نظامی و مالی گستردهای به متحدان خود در این دو کشور کرده است. بنا به گفته مقامات رسمی ایران، تنها کمکهای این کشور به سوریه از سال ۲۰۱۱ تا کنون حدود ۹ میلیارد دلار بوده است. اما مخالفان اسد این کمکها را حدود ۱۵ میلیارد دلار برآورد میکنند. به گفته آنان کمکهای جنسی ایران، همچون نفت و مواد دارویی و غذایی و غیره، را باید به ارقام رسمی افزود تا به رقم ۱۵ میلیارد دلار رسید.
از سوی دیگر تا کنون دستکم ۵ فرمانده سپاه پاسداران ایران در عراق و سوریه کشته شدهاند. اغلب این افراد توسط شبهنظامیان مخالف دولتهای عراق و سوریه کشته شدهاند.
بنا به ارزیابی کارشناسان نظامی، جنگ داخلی در کشورهای سوریه و عراق از جمله موضوعات مهم در سیاست خارجی ایران به شمار میآید. ایران و عراق بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و ظهور و رشد گروههای تندرو سنی، نظیر “دولت اسلامی” میتواند تهدیدی برای امنیت ایران باشد.
بنا به نظر کارشناسان، گرچه ایران مرز مشترکی با سوریه ندارد، اما این کشور دارای اهمیتی استراتژیک برای ایران به عنوان قدرت منطقهای است. مناقشه ایران با اسرائیل از یک سو و کمکهای نظامی ایران به حزبالله لبنان و مخالفان مسلح فلسطینی از سوی دیگر، دلایلی برای اهمیت سوریه در چارچوب استراتژی منطقهای ایران هستند.