ئەگەرچی دۆخی کوردستان و ژیانی هەنووکەیی مرۆڤی کورد لەبوارە جیاجیاکانیەوە هەڵگری هەندێ هاوبەشیی جیهانییە بەڵام کۆمەڵێک فاکتۆر وئەکتەری جیاوازی ناوچەیی و نێوخۆیی فۆرمدەری ئەم دۆخەن کە پێویستیی خوێندنەوەیێکی تایبەت بۆ کێشە و دۆخە قەیرانییەکانی ئەمڕۆی کوردستان زەقتر دەکەنەوە
لێکتەنرانی کێشە جیاجیاکانی ڕەهەندە جیاوازەکانی مرۆڤی کورد بەرهەمهێنەری دۆخێکە کە کۆمەڵگای کوردستان بە شێوازێکی مەترسیدار ڕوو لە هەڵوەشانەوەیە و سەرمایەی کۆمەڵایەتی ، فەرهەنگی و ئابوورییەکانی ڕوو لە نسکۆن و لەباری دەروونناسیی کۆمەڵایەتییەوە قەیرانە جیاجیا عەینی و کۆمەڵایەتییەکانی کوردستان ، مرۆڤی کوردیان کردۆتە مرۆڤێکی ئەتۆمیزەکراوی بێدەرەتان کە هەر ڕۆژە بەشێک لە ژیانی تووشی قەیران دەبێت و دیالێکتیکی تاک _ کۆمەڵگای بێدەرەتانی ئانۆمیک بەردەوام یەکدی بەرهەم دەهێننەوە کە دەرهاویشتەی ئەم دۆخە مەترسیدارە ، بازنەیێکی بەردەوامی نسکۆ و لێکترازان و قەیرانە .
ئەگەر بمانەوێ هەندێ لە سەرچاوەکانی ئەم دۆخە لێکبدەینەوە دەتوانین بەڕێوبەرایەتی فەشەلی ناوەندگەرا کە بە ڕوانینێکی ئەمنیەتییەوە سەیری بەناو پەراوێزەکانی خۆی دەکات ، لەلایێکەوە و لەلایێکی ترەوە نەبوونی چارەنووسی نەتەوەی کورد بەدەستی خۆیە و بڕیارنەدان بۆ شێوازی بەڕێوەبەرایەتی و پلانداڕێژی ژیانی ئەو نەتەوە دوو لە هەرە سەرەکیترین هۆکارەکانی ئەم دۆخە دەسنیشان بکەن.
ئەگەر تێئۆریی خۆسەپاندن-خۆڕاگری بەهەند وەربگیردرێت دەتوانین بڵێین ئەگەرچی ناوەند بەردەوام ویستی خۆسەپاندنی هەبووە و ئاکامی ئەم ویستەش دەیان قەیرانی جۆراوجۆری مرۆڤی_ژینگەیی بووە ، نەتەوەی کوردیش خۆڕاگری و بەرخودانی بۆ مانەوە و سەلماندنی خۆی کردووە کە دەرەنجامی ئەم خۆڕاگرییە بەرهەمهێنانی کۆمەڵگایێکی تێگەیشتوو و چالاکی سیاسی_کۆمەڵایەتییە . بەڵام تێچووی ئەم خۆڕاگرییە بۆ نەتەوەکەمان زۆر لەسەرەوەیە و بە هۆی ڕادەی هێز و قەیرانە بەرهەمهێنراوەکانی ناوەندەوە ئەم نەتەوە دەبێت بەردەوام بینەری دۆخی دڵهەژێن بێ.
کەواتە ئەو دۆخەی کە ئەمڕۆ کۆمەڵگای کوردستانی تێکەوتووە تەواوی لایەنەکانی ژیانی نەتەوەی کوردی گرتووتەوە ژینگەش وەکوو یەکێنەیێکی سرووشتی_ژێئۆپۆلیتیکی بەشێک لەم قەیرانە بەربڵاوەی کوردستانە . پرسیارێک کە لێرەدا دەبێ هەم لە نەتەوەی کورد و هەم لە دەسەڵاتداران بپرسرێت ئەوەیەکە بۆچی لەگەڵ بوونی ئەزموونی چەندین ساڵە لە سووتانی دارستانەکانی کوردستان چارەسەرێک بۆ ئەم قەیرانە نادۆزرێتەوە ؟
بۆچی ژینگەوان و ژینگەپارێزانی ئێمە یان گیانیان ببێت بە سووتووی قەیرانە دەسکردەکانی ناوەند یان لە سووچی زیندانا پڕبایەخترین ساڵەکانی ژیانیان تێپەڕ بکەن؟
بەداخ و پەژارەیێکی زۆرەوە ئەمڕۆش هەوالێ گیانبەخشینی پۆلێکتر لە لاوان و ڕۆڵەکانی ئەم نیشتمانە بۆ پاراستنی شکۆی ژیانی نەتەوەکەمان بووین.
ئەنجومەنی فەرهەنگی کۆمەڵایەتیی نۆژین وێڕای سەرەخۆشیی ئەم کۆستە نوێیە و کڕنۆشبردن بۆ سەرجەم شەهیدانی مانەوەی ئەم نیشتمانە بەتایبەت شەهیدانی نوێی ژینگەی کوردستان لە نەتەوەی کورد بە گشتی و ئەنجومەنی ژیوای بەتایبەت، جەخت دەکاتەوە کە تەنیا ڕاگەیاندن و سەرەخۆشیکردن چارەسەریی ئەم دۆخە ناکات و دەبێ تاک و کۆمەڵگای کوردی هەوڵ بۆ بەدەستەوە گرتنی چارەنووسی خۆیان بدەن هەتاکوو چیدی بینەری ڕووداوگەلی لەم چەشنە نەبین.