بعد از برجام ؛ ممکن است شرایط بدتر هم بشود !! / محمود خادمی

بعد از نزدیک به 2 سال کشمکش و مذاکره بر سر برنامه اتمی ایران و بعد از قرائت گزارش مدیر کل آژانس بین المللی اتمی و اوکی عقب نشینیهای عجولانه در کفن و دفن برنامه اتمی توسط رژیم ایران ؛ سر انجام علیرغم آنکه ولی فقیه رژیم 29 مهر 94 تأکیدکرده بود ؛ تائید توافق هسته ای و برجام از سوی او مشروط به رعایت ملاحظاتی از جمله ” اعلام کتبی رئیس جمهور امریکا و اتحادیه اروپا مبنی بر لغوی تمامی تحریمها میباشد ” ؛ روز یکشنبه 27 دی 94 ــ 16 ژانویه 2016 ــ با قرائت اطلاعیه ای توسط فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحایه اروپا و محمد جواد طریف وزیر خارجه رژیم آخوندی در شهر ” کوبرگ ” سوئیس ؛ روز اجرای ” برجام ” و لغو بخشی از تحریمهای ایران اعلام گردید .

در گزارش مدیر کل آژانس تأکید شده است ” ایران مراحل آماده سازی برای ورود به ” روز اجرا ” را بی اندک کم و کاستی تکمیل کرده است ” . خبرگزاری فارس متعلق به سپاه پاسداران هم در همان روز در باره پذیرش سریع و اجرای مو به موی تعهدات مربوط به اجرای برجام توسط ایران نوشت ” بالاخره روز اجرای برجام فرا رسید ……. دولت یازدهم با سرعتی که حتی برای غربیها باور پذیر نبود بخش عمده ایی از داشته های هسته یی کشور را برچید و از میان برد . خروج 98 در صد از ذخایر اورانیوم غنی شده از کشور ؛ خارج کردن 14 هزار سانتریقیوژ از مدار و انبار کردن آنها ؛ تخریب قلب راکتور آب سنگین اراک و ….. ” .

اگر چه رژیم عجولانه در هراس و وحشت از وضعیت انفجاری جامعه و نجات از خفگی اقتصادی ؛ سرانجام باین توافق تن سپرد . اما این توافق به معنای پایان رویکردهای گذشته چه در زمینه داخلی ــ سیاستهای سرکوبگرایانه ؛ ضد ملی و میهن بر باد ده گذشته ــ و چه در ضدیت با جامعه جهانی ؛ صدور تروریسم و جنگ افروزی نیست . این مقاله ؛ هم بهمین موضوعات پرداخته است .

به نتیجه رسیدن توافق اتمی و اجرائی شدن برجام ؛ اگر آنگونه که طرف مقابل ایران در توافق میخواسته است ؛ یعنی عدم دسترسی ولی فقیه و آخوندهای ضد ایران و ایرانی به سلاح اتمی ؛ آرزوی همه ایرانیان آزادیخواهان و وطن پرست میباشد . اما آیا سران فریبکار و دروغ پرداز حکومت آخوندی به تعهدات شان پای بند خواهند ماند ؟! آیا با لغو تحریمها و کم شدن هزینه های پروژه اتمی ؛ از بحرانهای اقتصادی کشور کاسته خواهد شد و اوضاع معیشتی مردم بهبود می یابد ؟! و …….

الف ــ تأثیر لغو تحریم ها بر اوضاع اقتصادی :
اولا” باید بدانیم که وقتی از تحریمهای لغو شده ؛ بخصوص در امریکا صحبت میشود . منظور تحریمهای مربوط به برنامه هسته ای ایران است . این تحریمها در واقع فقط قله یک کوه بزرگ از تحریمهای گوناگون علیه ایران میباشد و شامل تحریمهای مربوط به نقض حقوق بشر ؛ تروریسم و پروزه های موشکی رژیم نمی شوند . تازه همین مقدار کمی هم که لغو شده است ؛ به رفتار رژیم با کشورهای منطقه و جهان و نقش آفرینی در حل و فصل بحرانهای منطقه ای مشروط شده است . عراقچی معاون وزارت خارجه در مورد تحریمهای امریکا گفته است ” فقط تحریمهای ثانویه که در مجموع 8 در صد کل تحریمهای امریکا میباشد برداشته میشود و تحریمهای مربوط به نقض حقوق بشر ؛ تروریسم و تحریمهای مربوط به صنایع موشکی پا بر جا میماند ” .
اما اقتصاد ایران از همان ابتدای شکل گیری این نظام ؛ نه برای شکوفائی و توسعه ملی و بهبود زندگی مردم ؛ بلکه برای حفظ قدرت و سود دهی و ثروتمندتر کردن دار و دسته آخوندها و خودیهای نظام طراحی و برنامه ریزی شد و در این 37 سال هم براین مدار چرخیده است . بنابراین مشکلات اقتصادی و بحرانهای بوجود آمده در اقتصاد ایران ؛ قبل از اینکه اقتصادی باشند ؛ ساختاری است و ریشه در ساختار سیاسی نظام دینی دارند . یعنی این مشکلات ؛ سیاسی اند و راه حل آنها هم سیاسی میباشد و نه اقتصادی . یعنی این مشکلات با لغو تحریمها و تزریق پول و ارز و یا سرمایه گذاری خارجی بر طرف نمیشوند .
محمد رضا باهنر تایب رئیس مجلس آخوندی ” 30 تا 40 در صد مشکلات اقتصادی کشور تحت تأثیر تحریم هاست و بقیه معضلات این بخش ساختاری است ” .
روزنامه تفاهم وابسته به باند رفسنجانی ( 27 دی 94 ) ” لغو تحریم تنها 20 در صد مشکلات اقتصادی ایران را حل خواهد کرد ” .
احمد پور فلاح رئیس کمیسیون صنایع و اتاق بازرگانی معتقد است ” لغو تحریمها برای بهتر شدن تولید 30 تا 40 در صد تأثیر دارد . بهبود بیشتر اوضاع نیازمند تغییر نگاه ما به بخش تولید است ” . وی در ادامه میگوید ” برخی تجزیه و تحلیلها نشانگر آن است که حداکثرِ تحریم ؛ 30 در صد روی وضعیت و مشکلات موجود در بخش صنعت ؛ معدن و کشاورزی تأثیر داشته و 70 در صد دیگر به برنامه ریزی مربوط بوده است ” .
یعنی فراتر از تحریمها و نبود داد و ستد با خارج و سرمایه گذاری خارجی و …. ؛ مشکل اصلی اقتصاد ایران ساختار معیوب نظام و فساد گسترده در ارکان اقتصادی و ناتوانی و سوء مدیریت و …. است ؛ مشکلاتی که قبل از شروع تحریمها هم وجود داشته اند .
خمینی گور به گور شده ــ بنیانگذار این نظام اهریمنی ــ در همان ابتدای تأسیس این نظام گفته بود ” اقتصاد مال خر است ” و در طی 37 سال حاکمیت آخوندها بر ایران هم ؛ اوضاع کشور و شرایط اقتصادی و اجتماعی در همه زمینه ها بقهقرا رفته و بجای رفاه و بهبود سطح زندگی مردم ؛ آسایش و امنیت ؛ آبادی و توسعه ملی و …. ؛ حرفهای مفت و مشتی خرافات تحت عنوان دین ؛ مذهب ؛ تقوا و پاکی و ….. به خورد مرده داده اند و بیش از 700 میلیارد دلار از پول مردم و سرمایه های ملی را در چاه ویل اتمی ؛ به هدر داده اند .
بر خلاف تصور عامه مردم که فکر میکنند با لغو تحریمها ؛ اقتصاد ایران شکوفا شده و مشکلات معیشتی بر طرف میشود . خود مقامات و کارشناسان اقتصادی رژیم میگویند لغو تحریم ؛ معجزه نمیکند . مسعود نیلی مشاور اقتصادی حسن روحانی میگوید ” لغو تحریمها هر چند امکاناتی را برای ما فراهم میکند ؛ اما معجزه نمی کند . شاید شکاف بزرگی میان آنچه انتظارات عمومی از اثر لغو تحریمها تلقی میکند با آنچه واقعیت دارد ؛ وجود داشته باشد . اگر این شکاف را درست مدیریت نکنیم ؛ ممکن است شرایط بدتر از شرایط فعلی که تحریم است ؛ بشود ” . اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور هم میگوید ” متأسفانه برخی تصور میکنند با اجرای برجام قیمت ها بیکباره شکسته میشود ” .

اما در مورد پولهای آزاد شدهِ بعد از برجام ؛ که مقامات رژیم از بیان مبلغ دقیق آن طفره میروند باید گفت ؛ پولهای آزاد شده که مبلغ آنها کم هم نمیباشد ؛ یا در فساد سیستماتیک حاکم بر عرصه اقتصادایران ؛ سر از جیب آخوندها ؛ سران و کارگزاران نظام و آقازاده های آنان در میآورد یا برای بازسازی اماکن مقدسه ایران و عراق و سوریه خرج میشود و یا در جهت ترمیم ابزارهای تروریستی رژیم در منطقه و جهان و جنگ افروزی و دخالتگری درکشورهای منطقه و بحران آفرینی ؛ بکار میروند و چیزی از آنها عاید مردم ایران نمیشود .

در حالیکه منابع امریکائی از آزاد شدن 100 میلیارد دلار فقط از بانکهای امریکایی صحبت میکنند (البته پولهای مسدود شده ایران ؛ تنها به بانکهای امریکایی محدود نمیشود و مبالغ هنگفتی نیز در بانکهای اروپا ؛ ژاپن ؛ چین ؛ هند و دیگر کشورها بلوکه بوده است که بعد از برجام آزاد شده اند . مثلا” رئیس بانک مرکزی ایران از آزاد شدن 22 میلیارد دلار از بانکهای چینی خبر داده است ) ؛ رئیس بانک مرکزی ایران کل مبلغ آزاد شده را 32/6 میلیارد دلار اعلام کرده است . البته این پنهانکاری کارگزاران و دست اندرکاران رژیم ؛ از یک فساد عظیم و چپاول چند میلیاردی دلاری بوسیله سران و مقامات دست اندرکار حکایت دارد .

بی دلیل نیست که یک زحمتکش بینوا بعد از آزاد شدن پولهای بلوکه شده ایران ؛ پیام میدهد که ” آقا و آقا زاده های محترم ؛ برجام چی های نازنین ؛ داداش های گل ؛ 130 تن طلا و 150 میلیارد دلار بلوکه شده که آزاد و وارد ایران شده را خدا وکیلی یه جوری بخورین که دیگه چشم هیچکدام تون دنبال 45 هزار تومان یارانه ما نباشد ” .
بنابراین بخشی از تحریمها که لغو شده و پولی که به خزانه دولت برگردانده شده است ؛ بهیچوجه به بهبود وضعیت اقتصادی کشور و مردم کمک نمیکند ؛ بلکه در اساس در خدمت سیاستهای سرکوبگرانه در داخل و تروریسم و جنگ افروزی در منطقه و جهان مورد استفاده قرار میگیرد و مابقی هم سر از حسابهای بانکی روضه خوانان سابق و سرمایه داران نو کیسه و تازه بدوران رسیده امروزی ؛ در می آورد . اما چرا هوای پس از لغو تحریمها ؛ همچنان ناجوانمردانه سرد باقی میماند و کور سوی امیدی به بهبود اوضاع اقتصادی کشور وجود ندارد ؛ مگر با سرنگونی این رژیم ؟! حتی فراتر از آن ؛ چرا امیدی بآینده توافق اتمی میان ایران و 5+1 و اجرای تا به آخر برجام ؛ وجود ندارد ؟! و چراهای دیگر

ب ــ چرا اجرائی شدن برجام ؛ نمی تواند گره مشکلات اقتصادی ایران را حل نماید ؟

یکم ــ استراتژی نظام :
جمهوری اسلامی از آغاز تأسیس و بنیانگذاری آن ؛ بر دو پایه سرکوب و خفقان در داخل مرزهای کشور و صدور بحران ؛ تروریسم و جنگ بخارج از مرزهای کشور استوار بوده است و این سیاست هم اکنون هم بعد از لغو تحریمها ؛ همچنان ادامه دارد . این رویکرد داخلی و خارجی رژیم باعث میشود ؛ که علیرغم لغو تحریمهای هسته ای و اجرای برجام ؛ راه برون رفت از بحرانهای اقتصادی ؛ سیاسی و اجتماعی همچنان بسته بماند .
در زمینه سیاست سرکوب و اعدام در داخل و نقض حقوق بشر ؛ چون رژیم نمی تواند و حاضر به لغو اعدام و سرکوب مخالفین ؛ آزادی زندانیان سیاسی ؛ رفع تبعیض علیه زنان و اقلیتهای دینی نیست ؛ نمی تواند مانع اجرا و ادامه تحریمهای مربوط به حقوق بشر شده و با غرب و جامعه جهانی رابطه عادی برقرار نماید .
یعنی از آنجا که ولی فقیه و حاکمان دینی ؛ کشور ما را با مطلوبهای سیاسی و ایدئولوژیک خود اداره میکنند ؛ امکان رعایت حقوق بشر بشکل آزادی تشکل ؛ آزادی بیان ؛ حقوق زنان ؛ رفع تبعیض دینی ؛ قومی و جنسیتی در ایران ؛ تا سرنگونی این رژیم وجود ندارد .
کما اینکه ؛ در حالی که انتظار همگانی این بود که با توافق اتمی و لغو تحریمها موضع روحانی و متحدان او تقویت شده و گشایشهای کوچکی در زمینه آزادیهای سیاسی و فضای اجتماعی ایجاد می شود ؛ اما گسترش اعدامها در هفته های اخیر و رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخاباتی وابسته به باندهای درونی رژیم مانند اصلاح طلبان و رفسنجانی و روحانی ــ ولی فقیه حتی حاضر به مشارکت با رقبای درونی نظام نمی باشد ــ نشان داد که ؛ همچنان اصولگرایان وابسته به ولی فقیه دست بالا در قدرت را دارند و در بر پاشنه ولی فقیه میچرخد .
در زمینه سیاست خارجی هم از آنجا که رژیم نمی خواهد از سیاستهای مخرب و بحران آفرین خود در منطقه و دشمنی با امریکا دست بردارد ؛ امید بستن به گشایش و بهبود اوضاع اقتصادی پس از لغو تحریمها ؛ نا ممکن میشود . علی اکبر ولایتی مشاور خامنه ای در امور خارجی چند روز قبل از لغو تحریمها ( 21 دی 94 ) در سایت ” ریشه ” اعلام کرد :

” منطقه ما امروزه ثقل سیاسی جهان شده است . در گذشته این منطقه و مناطق دیگر در دنیا تابع تحولات بین المللی بود . امروزه تحولات بین المللی تابع تحولات منطقه ایی ماست ” . کارکرد این نگاه ؛ آثار تعیین کننده ای بر سیاست غرب و امریکا در رابطه با دولت ایران بر جای میگذارد . پیشاپیش روشن است که در صف بندی کنونی منطقه ای ــ ائتلاف عربی در مقابل ایران ــ ؛ امریکا و غرب بدون تردید جانب ائتلاف عربی به رهبری عربستان را خواهد گرفت . در اینصورت نه تنها خیری از گشایش اقتصادی نخواهد بود بلکه ادامه توافق اتمی هم زیر سئوال میرود . ضمن اینکه از هم اکنون شبح جنگی ویرانگر و نابود کننده در آسمان ایران به پرواز در آمده است .

16 ژانویه تحریمهای بین المللی علیه برنامه اتمی رژیم لغو میشود و در 17 ژانویه دولت باراک اوباما تحریمهای جدیدی علیه رژیم بخاطر برنامه موشکی اش وضع می نماید . همچنین در هفته های اخیر کنگره امریکا چند طرح و قانون جدید در مورد اعمال تحریمهای جدید علیه رژیم بخاطر ؛ نقش منطقه ای او یعنی حمایت از تروریسم ــ جنگ افروزی در منظقه و مشارکت و همکاری در جنگ سوریه ــ و پروژه های موشکی و آزمایش موشکهای دوربرد را مورد بررسی قرار داده است .

تحریمهای پی در پی جدید ــ بعد از لغو تحریمهای هسته ای ــ باعث شده است ؛ کسانی که میخواهند با ایران رابطه اقتصادی داشته باشند ؛ به آینده رابطه اقتصادی با ایران و گزینه بازگشت پذیری تحریمها حساس شوند ؛ بخصوص که توافق اتمی با مکانیزم حفظ ماشه و نگهداشتن شمشیرِ تحریم بر سر اقتصاد ایران تنظیم شده است .
مگر اینکه رژیم به قراردادهای خائنانه ای مانند قرارداد سرمایه گذاری در نفتِ ایران روی آورد که نه تنها دستاوردهای نهضت ملی شدن نفت به رهبری دکتر محمد مصدق بزرگ را پایمال میکند ؛ بلکه به گفته یکی از کارشناسان نفتی رژیم ؛ در خیانت و وطن فروشی روی دست شاه بلند شده و آنچه را که شاه به کمپانیهای نفتی خارجی نداده بود ؛ آخوندها دو دستی تقدیم نموده اند .
فرحناکیان کارشناس نفتی رژیم در مورد قراردادهای جدید نفتی رژیم میگوید ” ….. عملیات بالا دستی نفت به 3 قسمت اکتشاف ؛ توسعه ؛ استخراج و تولید تقسیم میشود . ما در سال 1353 یعنی در زمان پهلوی دوم تصمیم گرفنیم که دیگر مرحله سوم را دست خارجی ندهیم . یعنی اکتشاف وتوسعه را به آنها میدهیم ولی استخراج و تولید برای خودمان …….. در مهر 94 یک مرتبه تصمیم گرفتیم که علاوه بر اکتشاف و توسعه ؛ تولید را مجددا” به خارجی ها بدهیم ؛ این عقب نشینی است . با هر بیان سیاسی و اقتصادی هم که توجیه بشود ؛ اسم آن عقب نشینی است ( تلویزیون رژیم 30 دی 94 ) ” .

دوم ــ ساختار ولایی نظام :
بحرانهای گسترده اقتصادیِ گریبانگیر رژیم با تحریمها بوجود نیامده اند که با لغو تحریمها هم از میان بروند . مشکلات اقتصادی ایران ریشه در ساختار نظام ولایی دارند که راه مشارکت و سهیم کردن در قدرت ؛ حتی برای باند های درونی رژیم ــ اصلاح طلبان ؛ رفسنجانی و روحانی ــ که سودای تعامل و همکاری با خارج و خروج از بحران را دارند ؛ بسته است . بطوریکه هم اکنون جنگ قدرت میان باندهای درونی نظام ؛ تلاش برای جذب سرمایه گذاری خارجیِ لازم برای بازسازی صنعت نفتِ فرسوده رژیم را با مشکل مواجه ساخته است .

دولت روحانی علیرغم کارشکنی و مخالفت خوانیهای دار و دسته ولی فقیه و دلواپسان ؛ با شتاب بسیار تمام تعهدات داده شده در اجرای برجام را به پایان میرساند و برجام را اجرائی میکند ؛ متقابلا” دلواپسان و وابستگان باند ولی فقیه در فردای اجرائی شدن برجام ؛ با حمله و به آتش کشیدن سفارت عربستان در مشهد و تهران ؛ راه برای گشایش سیاسی و خروج از انزوا را با مانع مواجه میکنند ــ بدنبال آتش زدن سفارت عربستان ؛ رابطه 7 کشور عربی منطقه با رژیم ــ که بعضی از آنها رابطه تجاری گسترده با رژیم داشتند ــ ؛ یا قطع کامل و یا کاهش می یابد .

علاوه بر این ؛ موانع حقوقی و سیاسی و فساد گسترده در تمامی ارکان اقتصادی ؛ کم اعتباری بانک های ایران ؛ ارزش پائین پول ملی ؛ عدم حاکمیت قانون ؛ نبود امنیت برای سرمایه و سرمایه گذار ؛ تضاد منافع باندهای قدرت در ایران ؛ قابل پیش بینی نبودن فعل و انفعالات سیاسیِ آینده و ……. که همگی نتیجه سیاستهای نظام ولائی است ؛ کار سرمایه گذاری خارجی که لازمه برون رفت از وضعیت فعلی است را ؛ مشکل کرده است .
دکتر فریدون خاوند کارشناس اقتصاد و استاد دانشگاه در فرانسه ” …… بن بستهای اقتصادی ایران که به بحران ( اقتصاد ) دامن زده است جنبه داخلی دارند و تا وقتی که این موانع داخلی از بین نروند ؛ لغو تحریمها به خودی خود نمی توانند در ایران معجزه کنند . درجه استفاده از این فرصتها ( لغو تحریم و آزاد شدن پولهای بلوکه شده ) به این نکته بستگی دارد که یک سلسله اصلاحات درونی در ایران چگونه و با چه ریتمی و آهنگی انجام شوند که کشور بتواند از روابط عادی شده بین المللی آنطور که باید و شاید استفاده کند ” .

خلاصه اینکه ؛ حتی اگر لغو تحریمها در کوتاه مدت امکاناتی را برای اقتصاد ایران فراهم کند ؛ اما در دراز مدت مسیر برجام برای برون رفت از بحرانهای اقتصادی ؛ سیاسی و اجتماعی از دو طرف ــ هم ساختار دینی و سیاسی نظام و هم استراتژی نظام ــ ؛ بسته است . ضمن اینکه هم تحریم های پی در پی امریکا پس از برجام و هم سر سختی مخالفین داخلی برجام ؛ آینده این توافق را زیر سئوال برده است .

در آخر اما ؛ در هم فرو ریختن یکی از یایه های استراتژیک نظام ــ دست یابی به بمب اتم ــ در اثر توافق اتمی ؛ امر میمون و مبارکی است که پروسه فروپاشی نظام را تسهیل میکند اما ؛ فایده بزرگترِ لغو تحریم ها این است که ؛ بهانه چندین ساله تحریم ها اکنون دیگر کنار رفته است و رژیم نمی تواند چون گذشته ؛ مشکلات اقتصادی جامعه را به تحریمها مصادره کند . یعنی اکنون دیگرمردم مانع اصلی تحقق مطالباتشان را در جلوی روی خود دارند و بهتر و سریعتر از گذشته مطالبات صنفی و معیشتی آنان ؛ سیاسی و رادیکالیزه میشود .