زاگرۆس پۆست
کومه‌له نقش فوق العاده انقلابی، تاريخساز و ماندگاری در کردستان و در جنبش آزاديخواهی ملی کردستان ايفا کرد.
پس از اصلاحات ارضی جامعه کردستان به سوی دگرگونی شگرف گام می نهاد، سيمای آن متحول می گرديد و در بطن اين جامعه نيروهای کهن، سنت های جان سخت و فرهنگ و مناسبات ماقبل سرمايه‌داری، هرچند آرام آرام، منقرض می شدند.
کومه‌له که خود محصول و زائده اين دگرگونی و گذار تاريخی بود، در مقطع و دوران بسيار مناسب و پر شور، مجال تاريخی گرانبهايی يافت تا بر روند تحولات و بر جنبش نوين کردستان که با سرنگونی شاه فرصت کم سابقه‌ای يافته بود، اثر بگذارد و در کردستان و در جنبش آزاديخواهی ملی نام کومه‌له، کاک فواد، کاک محمد حسين کريمی و صديق کمانگر، کوچ مريوان، راهپيمايی بزرگ به سوي مريوان، اتحاديه های دهقانی، و ايده‌ها و افکار برابری طلبانه، دفاع از کارگران و زحمتکشان، مشارکت زنان در عرصه‌های اجتماعی و مبارزه، سوسياليسم و برپايی جنبشي نوين با اتکا به نيروهای نوين اجتماعی در فضای پرالتهاب کردستان طنين انداز شد.
کومه‌له که از شرايط بسيار مساعد برخواردار گرديده بود، با درايت و ابتکارات و خلاقيت و جسارت و فداکاری های تحسين برانگيز شمار قابل توجهی کادر و مبارز جنبش چپ و سوسياليستی کردستان، به طرز خيره‌کننده‌ای بر تحولات تاثير می گذاشت و به ويژه تاکتيک های مناسب را در اوضاع متحول آن هنگام به کار می گرفت که به سرعت کم نظيری قلوب توده‌های وسيع مردم را تسخير می کرد.
کومه‌له جامعه کردستان را به چپ چرخاند. سياست و مبارزه سياسی را از انحصار روسای عشاير، صاحب منصبان و شماری معدود درآورد و به ميان وسيع ترين توده‌های مردم کشاند. در دل مردم زحمتکش اميد به رهايی و دنيايی فارغ از ستم و استثمار می کاشت. زنان را در کردستان به صفوف نخست پيکارهای اجتمای سوق داد و به حقوقشان آشنا مي کردو در مناسبات زن و مرد تاثير و تحول ايجاد کرد. حزبيت را از قالب سنتی خارج کردن و به افسانه يک ملت يک حزب برای هميشه خاتمه داد. سيمای جنبش آزاديخواهی ملی را در کردستان مدرن تر، انسانی تر، با محتوی تر و بااعتبارتر ساخت. در جنبش کردستان، در مناسبات احزاب، در نبرد مسلحانه و پيشمرگانه نوآوری کرد و جنبش کردستان را از قالب نظامی گری صرف درآورد و بيش از پيش به خدمت سياست و جنبش سياسی درآورد. نام پيشمرگ کومه‌له عميق ترين احترام و محبوبيت را کسب کرد. رهبرانی متفاوت خلق کرد که با مردم پيوند نزديک برقرار کردند و همواره در صفوف نخست جنبش قرار داشتند. شفافيت سياسی، قاطع در مقابل ارتجاع و کهنه‌پرستی، موضع روشن عليه هرگونه افراطی گری ناسيوناليستی و نژادپرستانه، رفتار و برخوارد فوق العاده انسانی با اسيران جنگی، احترام به ملل ديگر، به مخالفان سياسی، به طرفداران گرايشات سياسی و مذاهب، و مبلغ و مبشر همزيستی مسالمت آميز، آزادی بيان و عقيده، آزادی مذهب، احزاب و هر گونه تشکل سياسی و صنفی در کردستان بود. کومه‌له مبتکر و خلاق و حامی و پشتيبان ادبياتی نوين در شعر و رومان و نثر ادبی و سياسی بود. برقراري پيوند و مناسبات نزديک و مبارزجويانه با احزاب چپ در ايران و جنبش و رهبران کارگری و آزاديخواهی و دادخواهی. و پيوند با احزاب و جنبش های بخش های ديگر کردستان، ياری رساندن به آنان و مشارکت در هر سطحی که لازم بوده باشد.
اثرات حضور، فعاليت، کار، سياست و تاکتيک و نقش کومه‌له در يکي از حساس ترين برهه‌های تاريخی کردستان تا ده‌هه‌ها و سده‌ها خواهد رفت و نازدودنی است.
